Дрэва вечнасцi

Да цара павёў ён друга, і, хоць шмат мінула часу,

Той ад сораму вагаўся, апусціўшы позірк свой.

Выйшаў цар яму насустрач — віцязь быў усхваляваны

І, ў руку хусцінку ўзяўшы, светлы твар свой захінуў;

Сонца знікла ў хмарах, ружу ахінула золь туману,

Але што магло азмрочыць хараства яго вясну?

Цар, змяніўшы сум на радасць, падышоў да Аўтандзіла,

Той, укленчыўшы пачціва, сам прыпаў да царскіх ног.

Цар сказаў: «Устань, не спляміў ты ні чын, ні зброі сілу.

Не да твару сарамлівасць льву вялікіх перамог!»

Цар абняў яго, як бацька, цалаваў яго бясконца:

«Патушыў жывой вадою ты агонь сардэчны мой.

Дык ідзі хутчэй за мною — я ільва з'яднаю з сонцам —

З тою, што злучыла шчыльна, як агаты, веек строй!»

Зноў абняўшы Аўтандзіла, цар яго няспынна славіў,

Пасадзіў з сабою — радасць мільгацела на вачах.

Завалодаў леў па праву Цінацін і ўсёй дзяржавай,—

Той да дна адчуе радасць, хто прайшоў пакуты шлях!

Да цара звярнуўся віцязь: «Я дзіўлюся ягамосцю,

Ты хіба не хочаш бачыць сонца яснага прыйсця?

Дык сустрэнь яе вясёлы, у палац пакліч не госцяй,

А як тую, што праменнем асвятляе сэнс жыцця!»

І, гукнуўшы Тарыэля, жвава ўскочылі на коней

Тры героі — галіафы, з бляскам сонца ў вачах;

Дасяглі, чаго жадалі ў дні імклівае пагоні,

Нездарма дружылі рукі з сталлю вострага мяча.

Цар спыніў каня паблізу, прывітаў красуню гучна,—

Твар чароўны, прамяністы вочы бляскам асляпляў.

Падышла і ў пацалунку прытуліла вусны к вуснам,

Цар забыў усё на свеце і збянтэжаны стаяў.

Ён сказаў: «О сонца свету, ты зганяеш з неба хмары!

І разумны страціць розум, калі ўбачыць вобраз твой;

Зорка, месяц, нават сонца быць табе не могуць парай.

А фіялкі, ружы — толькі цьмяны цень красы тваёй!»

Не маглі налюбавацца людзі тою чараўніцай,

Што дарыла ўсім навокал ззянне зорнага святла;

І хоць сэрцы апякала воч маланка-бліскавіца,—

Быў шчаслівы той, хто ўбачыць мог яе хаця б здаля.

І паселі ўсе на коней і ў палац Нестан павезлі,—

Сем планет сваім мігценнем не маглі ярчэй заззяць.

І ад зайздрасці дарэмна ў небе сінім зоркі чэзлі.

Вось прыехалі нарэшце ўсе ў расквечаны палац.

Чаравала ўсіх прысутных Цінацін у троннай зале,

І да твару ёй карона зіхатлівая была.

І, як сонца з небасхілу, ўсім яна праменні слала.

І ўвайшоў цар індаў зграбны, з зыркім позіркам арла.

Тарыэль з Нестан пачціва пакланіліся царыцы,

Цінацін пайшла насустрач, іх ласкава абняла.

І ад іх абліччаў юных стаў палац увесь іскрыцца,

Вейкі сталі як агаты, шчокі сталі нібы лал.

Цінацін прапанавала месца ім сваё на троне;

Тарыэль сказаў: «Навошта выклікаеш божы гнеў?

Будзь сама царыцай слаўнай аравійскае кароны,

З сонцам сонцаў сядзе побач хай з ільвоў найпершы леў!»

Тарыэль з Нестан за рукі падвялі да трона пару.

Аўтандзіла пасадзілі побач з любай Цінацін.

Роўных ім ніхто на свеце ўбачыць нават і не марыў,

Пазайздросцілі б ім нават Віс, а з ёю і Рамін!

Ахапіў красуню сорам, калі ўбачыла, што поруч

Аўтандзіл сядзіць на троне,— сэрца білася ў грудзях.

Цар сказаў: «Адкіньце сорам, ён цяпер зусім не ў пору,

Мудрасць кажа, што каханне знойдзе ў сэрцы верны шлях!

Дай вам бог тысячагоддзе быць у згодзе й шчасці, дзеці,

Дай вам бог шчаслівай долі — хай вас буры не крануць!

Хай, як неба, вашы душы яснай праўдай вечна свецяць,

Я памру,— хай вашы рукі пакладуць мяне ў труну!»

Войска цар сваё паклікаў на прысягу Аўтандзілу:

«Вось ваш цар, па волі бога перадаў яму я трон.

Сам жа я, стары й нядужы, кожны дзень губляю сілы,

Як і мне, яму служыце і шануйце мой закон!»

Знаць і войска тут галовы ўсе з пашанаю схілілі:

«Мы ваш пыл,— сказалі,— з пылу нас высока вы ўзнялі.

Вы пакорных узвышалі — непакорным смерць дарылі,

Сілу ў ворага забраўшы, нам адвагу вы далі!»

Тарыэль сяброў уславіў, сам у светлым быў настроі.

Ён сказаў: «Агонь патушан, знік трывожных думак рой.

Муж твой, дзева, стаў мне братам, будзь і ты маёй сястрою!

Хто адважыцца крануць вас — знішчу я сваёй рукой!»

ВЯСЕЛЛЕ АЎТАНДЗІЛА І ЦІНАЦІН, ЯКОЕ НАЛАДЗІЎ АРАБСКІ ЦАР

Аўтандзіл у дзень той шчасны ўладаром сядзеў на троне,

Тарыэль прыгожы побач быў расчулены да слёз,