Дрэва вечнасцi

Паплылі па моры сінім дружбай злучаныя шчырай,

Клятве верныя заўсёды тры названыя браты.

Жарты з песнямі гучалі ў прасторах морскай шыры

І святлом крыштальным ліўся з вуснаў промень пекнаты.

Да Асмат ганца з дарогі з добрай весткаю паслалі

І ў палац Прыдонаў людзям загадалі перадаць:

«Едзе сонца госцяй знатнай, што зацьміла зор каралі,

Мы, пазнаўшы ноч і сцюжу, рады цёплы дзень вітаць!»

Доўга ехалі ўзбярэжжам, ззяла сонца з паланкіна,

Весяліліся, як дзеці, знікла гора і бяда.

Вось нарэшце і ўступілі ў край цудоўны Нурадзіна;

Песняй славы прывітала іх людская грамада.

Знаць вяльможная ўрачыста іх на лузе сустракала,

І Асмат, прагнаўшы смутак, так царэўну абняла,

Што лязо сякеры вострай нават іх не раз'яднала б,

Бо яна сяброўкай вернай засталася, як была.

І Нестан сваю сяброўку цалавала несупынна:

«Колькі гора,— гаварыла,— напаткалі мы з табой!

Бог цяпер нам дорыць ласку. Чым аддзякаваць павінна

За адданасць твайго сэрца і за шчыры клопат твой?»

Ёй Асмат сказала: «Ружу не скаваў сцюдзёны вецер,

З ласкі божай тайна стала светлай яваю цвісці.

Я цябе шчаслівай бачу — значыць, зніклі здані смерці,

Бо любоў рабыні з паняй — наймацнейшая ў жыцці».

І, схіліўшыся ў пашане, гаварылі ім вяльможы:

«Бачым вас мы з перамогай — радасць гэту бог даў нам.

Згас пякучы боль пакуты, сэрца болей не трывожыць,—

Бог параніць можа сэрца, бог яго загоіць сам!»

Да асілкаў падышоўшы, шмат разоў іх цалавалі.

Тарыэль сказаў: «За справу нашу шмат лягло ахвяр.

Вечнай славаю над імі вее плынь нябёснай далі,

Богам душы іх з'яднаны і глядзяць на нас з-за хмар.

Іх заўчасная пагібель да жалобы ўсіх нас кліча,

Хоць над імі райскім крыллем распасцерта неба сінь».

І заплакаў ён: упала шэрань слёз на снег аблічча,

Астудзіў нарцысы студзень, ахапіла ружу стынь.

Тут жа ўслед прыдворных світа, як адзін, загаласіла,

Па забітых на чужыне плач і стогн гучалі скрозь;

А пасля яму сказалі: «Ты для ўсіх жывых — свяціла,

Дык павінен несці людзям радасць, а не рэкі слёз!

Хто тваёй гароты варты? Хто з табой не дзеліць болю?

Кожны з нас за шчасце лічыць за цябе жыццё аддаць».

Тут Прыдон сказаў: «Суцешся, цар, не трэба смутку болей,

Бог пашле ўцеху, радасць, і сплыве вадой бяда!»

Аўтандзіл сардэчным словам спачуваў цару з пашанай.

І сказалі ўсе: «Даволі, хай журба пакіне нас!

Леў адбіў у цемры сонца, зло навекі пакарана,

Хай жа зменіць холад жалю буйнай радасці вясна!»

І яны, мінуўшы браму, увайшлі ў Мульгазанзары.

Зазвінелі тут кімвалы, загудзела трубаў медзь,

Загрымелі барабаны. Пазбягаліся з базару

Гандляры і гараджане на прыйшоўшых паглядзець.

Перапоўнілі натоўпы плошчу, вуліцы, завулкі,

Варта стрымлівала націск, стаўшы ў шчыльныя рады;

Над людскім імклівым морам разлягаўся гоман гулкі —

Кожны мкнуўся кінуць позірк на герояў маладых.

Вось прыйшлі. Палац Прыдонаў лашчыў вока прыгажосцю,

У залочаных папругах сталі слугі ля варот,

Дыванамі шлях услалі, і па іх ступалі госці,

Грошы жменяй раскідалі, іх падхопліваў народ.

ВЯСЕЛЛЕ ТАРЫЭЛЯ І НЕСТАН-ДАРАДЖАН У ПАЛАЦЫ НУРАДЗІН-ПРЫДОНА

Для заручаных адменны трон стаяў чырвона-белы,

Дзе пунсова-жоўтай стужкай самацветаў бляск ірдзеў.

Аўтандзілу ж чорна-жоўты побач з тронам Тарыэля

Быў пастаўлен. Ад здзіўлення люд прыдворны загудзеў.

Спевакі прыйшлі, і з вуснаў палілася гукаў слодыч,

І адорваў ва вяселлі пышным шоўкам цар гасцей,

І раскошны баль наладзіў, шчасця зычыў ён і згоды,

Ад нявесцінай усмешкі ўсім рабілася святлей.

Дар паднёс шчаслівай пары цар уласнымі рукамі:

Дзевяць перлаў, кожны з яйка, са скарбніц сваіх дастаў,

І ў дадатак, нібы сонца, самацвет — чароўны камень,

Ён свяціўся так, што ноччу маляваць бы мог мастак.

Падарыў яшчэ той пары ён багатыя каралі,

Іх рубінавыя грані пунсавелі, як пажар;

Залаты паднос, што слугі ледзь ад важкасці трымалі,

Аўтандзілу ў знак пашаны цар паднёс як пышны дар.

На падносе тым блішчастым груда жэмчугу ўзнялася,

Цар аддаў яго герою разам з ласкай цёплых слоў.

Быў палац увесь у шоўку, ў хвалях мяккага атласу.

Тарыэль за ўсіх аддзячыў красамоўнейшай з прамоў.