Час second-hand
Час second-hand читать книгу онлайн
Внимание! Книга может содержать контент только для совершеннолетних. Для несовершеннолетних чтение данного контента СТРОГО ЗАПРЕЩЕНО! Если в книге присутствует наличие пропаганды ЛГБТ и другого, запрещенного контента - просьба написать на почту pbn.book@yandex.ru для удаления материала
Сабраліся сваякі і сталі лаяцца… Дзяліць рэчы пачалі яшчэ ўначы, яшчэ яна ў труне ляжала. Пакавалі хто тэлевізар, хто швейную машынку… залатыя завушніцы з мёртвай знялі… Грошы шукалі — не знайшлі. Я сядзела і плакала. Мне нават шкада яе зрабілася. Назаўтра крэміравалі… Вырашылі, што адвязём урну ў вёску, закапаем побач з бацькам, хоць яна і не хацела. Наказвала, каб да бацькі не падхоўвалі. Баялася. Ёсць той свет ці не? Недзе ж яны з бацькам сустрэнуцца… (Спынілася.) Слёз цяпер у мяне мала… Сама дзіўлюся, як абыякава ўсё стала. І смерць, і жыццё. І дрэнныя людзі, і добрыя. Ды мне пляваць… Калі лёс цябе не палюбіў, то не выратуешся. Ніколі не пазбегнеш таго, што прызначана. Ага… Старэйшая сястра, у якой я жыла, выйшла другі раз замуж і паехала ў Казахстан. Я яе любіла… я быццам адчувала… Маё сэрца падказвала: «Не выходзь за яго замуж», — чамусьці другі яе муж мне не падабаўся. — «Ён добры. Я яго шкадую». У васямнаццаць гадоў ён загрымеў на зону — зарэзалі хлопца ў п’янай бойцы. Далі пяць гадоў, вярнуўся праз тры. Стаў хадзіць да нас у дом, падарункі прыносіў. Ягоная маці сустрэне маю сястру і ўгаворвае. Просіць. Угаворвала яна яе так: «Мужчыну заўсёды нянька патрэбна. Добрая жонка свайму мужу — крыху маці. Самотны мужчына ваўком стане… і з падлогі будзе есці…» Сястра паверыла! Шкадуе, як і я: «Ён са мной чалавекам стане». Я з імі на пахаванні ўсю ноч ля труны маці праседзела. І ён з сястрой па-добраму так, ласкава, я нават пазайздросціла. Праз дзесяць дзён атрымліваю тэлеграму: «Цётка Тома, прыязджайце. Памерла мама. Аня». Гэта дзяўчынка яе, адзінаццаць гадоў, нам тэлеграму прыслала. Адну труну вынеслі, ужо новая чакае… (Плача.) Ён яе з п’яных вачэй прыраўнаваў. Нагамі таптаў, відэльцам пакалоў. Згвалціў мёртвую… Напіўся або накурыўся… не ведаю… А раніцай на працы сказаў, што жонка памерла, яму далі на пахаванне грошы. Аддаў іх дачцэ, а сам з’явіўся ў міліцыю з пакаяннем. Дзяўчынка цяпер у мяне жыве. Вучыцца яна не хоча, у яе нешта з галавой, нічога не запамінае. Палахлівая… з дому баіцца выйсці… А яму… Яму прысудзілі дзесяць гадоў, ён яшчэ да дачкі вернецца. Татачка!
З першым мужам я разышлася і думала, што ніколі больш мужчына ў мой дом не зойдзе. Не пушчу! Надакучыла плакаць, хадзіць у сіняках. Што міліцыя? Адзін раз прыедуць па званку, а ў другі: «У вас сямейныя разборкі». На паверх вышэй… у нашым жа доме… Муж забіў жонку, тады яны панаехалі на машынах з мігалкамі, пратакол склалі, у кайданках яго павялі. А ён дзесяць гадоў з яе здзекаваўся… (Б’е сябе ў грудзі.) Не люблю мужчын. Баюся. Як я ў другі раз выйшла замуж, сама не ведаю. Ён вярнуўся з Афганістана, кантужаны, двойчы паранены. Дэсантура! Цяльняшку да гэтага часу не здымае. Жыў ён са сваёй маці ў доме насупраць. У нас агульны двор. Выйдзе і сядзіць з гармонікам, або магнітафон уключыць. Песні «афганскія», сумныя… Я часта думала пра вайну… увесь час баялася гэтага грыба праклятага… атамнага… Мне падабалася, калі маладыя — жаніх і нявеста — пасля загса ішлі да Вечнага агню з кветкамі. Любіла гэта! Урачыста так! Адзін раз падсела да яго на лаўку: «Што такое вайна?» — «Вайна — гэта калі жыць хочацца». Мне стала шкада яго. Бацькі ў яго ніколі не было, маці — інвалід дзяцінства. Быў бы бацька, дык яго б і ў Афганістан не паслалі. Бацька б заступіўся, адкупіў, як іншыя. А ў іх з маці… Зайшла ў кватэру: ложак і крэслы, афганскі медаль на сцяне вісіць. Пашкадавала яго, а пра сябе не падумала. Пачалі мы жыць. Прыйшоў ён да мяне з ручніком і з лыжкай. Медаль свой прынёс. І гармонік.
Я сабе прыдумала… нафантазіравала, што ён герой… абаронца… Я сама ўсклала на яго карону і пераканала дзяцей, што ён цар. Жывём з героем! Ён выканаў свой салдацкі абавязак, пацярпеў моцна. Абагрэю яго… выратую… Маці Тэрэза! Я не глыбока верую, я прашу толькі: «Госпадзе, даруй нам». Каханне — гэта болька такая… Шкадаваць пачынаеш… калі кахаеш, то шкадуеш… Першая справа… У сне ён «бегаў»: ногі самі не рухаліся, а мышцы былі ў руху, як у чалавека, які бег. Часам усю ноч так бегаў. Па начах крычаў: «Душары! Душары!» (Гэта «духі» — афганскія маджахеды). Называў камандзіра, сяброў: «Абыходзь з флангу!», «Гранаты да бою!», «Стаў дымавую заслону…» Аднойчы мяне ледзь не забіў, калі я яго пачала будзіць: «Коля! Коля! Прачніся!» Праўда… я нават пакахала яго… вывучыла шмат афганскіх слоў: зіндан, бочата, дувал… барбухайка… «Худо, Хафез!» — «Бывай, Афганістан!» Год добра мы жылі. Гэта — праўда! З’яўляліся грошы, прыносіў тушонку — улюбёную страву. З Афгана. Ішлі яны ў горы, бралі з сабой тушонку і гарэлку. Вучыў нас, як аказваць першую медыцынскую дапамогу, якія расліны ядомыя і як лавіць жывёл. Чарапаха, казаў, салодкая. «Ты што, па людзях страляў?» — «Там выбіраць няма часу: ці ты, ці цябе». Усё яму даравала за яго пакуты… Сама прышпіліла сабе гэты горб…
А цяпер… Прыцягнуць сябрукі ноччу і пакладуць ля парога. Без гадзінніка і кашулі… ляжыць голы да пояса… Суседзі тэлефануюць: «Забяры, Тамара! Богу душу ад холаду аддасць». Уцягну ў хату. Плача, раве, качаецца па падлозе. Ні на адной працы ён не затрымліваецца: ахоўнікам быў, вартаўніком… Яму то выпіць трэба, то пахмяліцца. Ну ўсё прапіў… Ніколі не ведаеш: будзе дома што пажраць ці не? Адхуярыць або сядзе перад тэлевізарам. У суседзяў кватарант, ён армянін… Нешта ён сказаў, і майму не спадабалася. Валяўся той на зямлі ў крыві з выбітымі зубамі і паламаным носам. Усходніх людзей не любіць. На рынак з ім баюся хадзіць, там жа адны ўзбекі і азербайджанцы гандлююць. Як што… адна ў яго прымаўка: «На кожную кручаную задніцу ёсць болт з разьбой». Яны яму зніжкі робяць, не хочуць звязвацца. «А-а… «афганец»… шалёны… Чорт!» Дзяцей б’е. Малы яго любіць, лезе да яго, а ён яго падушкай душыць. Дык той адразу, калі ён адчыняе дзверы, хуценька бяжыць у свой ложак і — спаць, вочы заплюшчвае, каб не біў, ці ўсе падушкі пад канапу схавае. Мне ці плакаць… ці… (Паказвае сваю забінтаваную руку.) У дзень дэсантніка… збяруцца сябры… усе, як і ён, у цяльняшках… Панапіваюцца ў хлам! Абасцуць мне ўсё ў прыбіральні. У іх нешта з галавой… Манія велічы: мы былі на вайне! Крутыя! Першы тост: «Увесь свет — гаўно, усе людзі — блядзі, а сонца — ёбаны ліхтар». І так да самай раніцы: «за спачын», «за здароўе», «за ордэн», «каб усе здохлі». Жыццё ў іх не склалася… Я вам не скажу чаму — з-за гарэлкі ці з-за вайны? Злыя, як ваўкі! Каўказцаў усе ненавідзяць і жыдоў. Жыдоў ненавідзяць за тое, што Хрыста забілі і справу Леніна загубілі. Дома ім ужо нявесела: прачнуўся, памыўся, паеў. Нудота! Яны б і цяпер — пакліч толькі! — імгненна б сабраліся ў Чачню. Пагеройстваваць! Нейкая ў іх крыўда засталася, крыўда на ўсіх: на палітыкаў і на генералаў, на тых, хто там не быў. На гэтых асабліва… у першую чаргу… Ніякай спецыяльнасці ў многіх, як і ў майго, няма. У іх ва ўсіх адна спецыяльнасць — хадзіць з пісталетам. Кажуць, што п’юць ад крыўды… Ой-ой! І там яны пілі, не хаваюць гэтага: «без ста грамаў рускі салдат да перамогі не дажыве», «кінь нашага чалавека ў пустыню, праз дзве гадзіны ён п’яны, а вады не знойдзе». Метылавы спірт ужывалі, тармазную вадкасць… Па дурнаце, сп’яну падрываліся… Прыехалі дадому: хтосьці павесіўся, кагосьці застрэлілі ў разборках, аднаго так збілі, што стаў інвалідам… яшчэ адзін звар’яцеў, зачынілі ў псіхушцы… Гэта тое, што мне вядома. Хрэн яго ведае, што яшчэ… Капіталісты… ну гэтыя, новыя рускія… іх наймаюць, праплочваюць, каб яны дапамагалі ім адзін у аднаго пазыкі выбіваць. Страляюць яны лёгка, нікога не шкада. Малакасосу дваццаць гадоў, у яго — вар’яцкія грошы, а ў іх — медалі. Малярыя, гепатыт… Хіба яны будуць яго шкадаваць? Іх жа ніхто не пашкадаваў… Ім страляць хочацца… Ты гэта не запісвай… Я баюся… Размова ў іх кароткая: адразу — да сценкі! У Чачню яны хочуць паехаць, таму што там свабода, там рускіх крыўдзяць… і мараць жонкам футры прывезці. Залатыя пярсцёнкі. І мой рваўся туды, толькі п’яніц не бяруць. Здаровых мужыкоў хапае. Кожны дзень адно чую: «Дай грошай». — «Не дам». — «Да нагі, сука!» І ўлупіць. А потым сядзіць і плача. На шыі вісіць: «Не кідай мяне!» Я доўга яго шкадавала… (Плача.)