Мроi Багны (СИ)

З шараговым╕ злачынцам╕ - к╕шэнн╕кам╕, панажо╝шчыкам╕, махлярам╕ ды ╕ншым╕ - мясцовае к╕ра╝н╕цтва спра╝лялася ╝ласным╕ с╕лам╕. Аднак палонных мяцежн╕ка╝ належыла адпра╝ляць у стал╕цу, дзе ╕м╕ займа╝ся начальн╕к службы бяспек╕ Прав╕нцы╕. У гэтым, уласна кажучы, ╕ складалася м╕с╕я ╤нспектара - правесц╕ папярэдн╕ допыт, скласц╕ рапарт, а пасля пад канвоем дастав╕ць затрыманага ╝ В╕льск. Гэтая важдан╕на з па╝станцам╕ ╤нспектару ╝жо добра надакучыла. Паводле справаздач, падраздзяленн╕ прав╕нцыйнай арм╕╕ вял╕ паспяховыя ба╕ ╝ Дольнай Зямл╕, адц╕скаючы мяцежн╕ка╝ усё далей да Па╝ночнай Багны. Аднак узброеным сутыкненням не в╕даць было канца, а мяцежн╕ка╝ як быццам не менела. Трэба было адразу абвясц╕ць тут ваеннае станов╕шча ╕ даслаць з Царгорада рэгулярныя войск╕. А цяпер занадта далёка ╝сё зайшло.

Кал╕ ╝н╕зе паказал╕ся наз╕ральныя вышк╕ ╕ казармы гарн╕зона, п╕лот пайшо╝ на зн╕жэнне.

- Адстав╕ць! - ра╝ну╝ ╤нспектар. - Паварочвай у Лемар.

- Але, Ваша Благароддзе...

- Гэта загад.

- Слухаюся, - сц╕сла адказа╝ п╕лот ╕ павярну╝ рычаг к╕равання.

Крылатая машына, ап╕са╝шы кола над казармам╕, узяла к╕рунак на горад.

***

╤нспектар зраб╕╝ апошнюю зацяжку ╕ павольна расцёр недакурак аб паверхню шклянога стол╕ка. Ад юклы ╕ водара╝ ён пачува╝ся трошк╕ млява.

- Чума на гэты горад, - па╝тары╝ ╤нспектар ╕, зраб╕╝шы над сабой выс╕лак, выбра╝ся з ванны.

Загарну╝шыся ╝ ручн╕к, ён рушы╝ да вешалк╕-стойк╕, на якой в╕села яго чорная ╝н╕форма Шпега ╕ з╕мовы шынель са срэбным╕ нашы╝кам╕.

Гарадская турма знаходз╕лася праз адну вул╕цу ад гасц╕н╕цы, у якой спын╕╝ся ╤нспектар. Начальн╕к турмы, несамав╕ты чалавечак з парадзелым╕ бясколерным╕ валасам╕, выбег насустрач ╤нспектару ╕ сагну╝ся ╝ па╝паклоне, чакаючы распараджэння╝.

- Кольк╕ ╝ вас зняволеных, акрамя мяцежн╕ка? - спыта╝ ╤нспектар на семгальскай мове.

╤нспектар ненав╕дзе╝ гэту варварскую гаворку. Пасля кожнай фразы, выма╝ленай па-семгальску, яму хацелася прапаласкаць рот вадой. Але чым далей ад стал╕цы, тым горш тутэйшыя валодал╕ Высокай Мовай, ╕ ╤нспектар змушаны бы╝ перайсц╕ на звыклы ╕м дыялект.

- Трое, Ваша Благароддзе, - адказа╝ начальн╕к турмы, - Двое за няплату падатка╝, адз╕н падазраецца ╝ махлярстве. Ён прадава╝ гараджанам высушаныя хвасты вадзяных пацуко╝. Здробненыя ╝ парашок ╕ змяшаныя з в╕нным воцатам, яны н╕быта дапамагаюць пры мужчынскай...

- Гэтыя падрабязнасц╕ мяне не ц╕кавяць, - абарва╝ яго ╤нспектар.

Начальн╕к турмы спалохана падц╕сну╝ вусны.

- Дзе затрыманы?

Начальн╕к турмы зам╕тус╕╝ся.

- У дапроснай, Ваша Благароддзе. Дазвольце суправадз╕ць Вас...

У дапроснай, цесным пакойчыку з маленьк╕м закрачаным акенцам пад самай столлю, панава╝ па╝змрок. З мэбл╕ тут было пара крэсла╝, вузкая лава ╕ стол, на як╕м стаяла карб╕давая лямпа. Падчас допыта╝ рэзкае, асляпляльнае святло лямпы нак╕ро╝вал╕ ╝ твар затрыманым, каб зламаць ╕х супрац╕╝ ╕ ╝нушыць пачуццё бездапаможнасц╕. Ля дзвярэй засты╝ па стойцы 'зважай' узброены жа╝нер-рамеец.

Палонны мяцежн╕к сядзе╝ на лаве, н╕зка сх╕л╕╝шы галаву ╕ ╝пёршыся далоням╕ ╝ кален╕. На ╕м была паношаная футравая куртка, в╕давочна з чужога пляча, ╕ вайсковыя чарав╕к╕, ужо добра стаптаныя. Звычайны выгляд для мяцежн╕ка. Абадранцы, не могуць нават пашыць сабе прыстойную ун╕форму, падума╝ ╤нспектар. ╤ ╝зброены хто чым. Некаторыя лезуць у бой ледзь не з рагац╕нам╕, як тыя дз╕куны, што жыл╕ на Кантыненце да Года Усёспалення, кал╕ верыць хран╕стам. На што наогул яны разл╕чваюць, гэтыя па╝станцы? Думаюць, што напалохаюць А╝густу дубальто╝кам╕? На╕╝ныя... ╤нспектар паглядзе╝ на стол, на як╕м был╕ раскладзены канф╕скаваныя ╝ палоннага рэчы: пара шнурко╝ (знял╕ з чарав╕ко╝), скураны рамень, армейск╕ нож, в╕нто╝ка, ╕...

- Ц╕кава, - прагавары╝ ╤нспектар ╕ ╝казальным пальцам правай рук╕, зацягнутай у скураную пальчатку, падчап╕╝ са стала тонк╕ срэбны ланцужок.

На канцы ланцужка пагойдвалася маленькая шкляная капсула. У так╕х капсулах звычайна захо╝ваюць атропас. Гэты смяротны яд выкарысто╝вае тольк╕ служба бяспек╕, шараговым грамадзянам ён, як прав╕ла, недаступны.

- Адкуль гэта ╝ цябе? - спыта╝ ╤нспектар па-рамейску.

Ма╝чанне. Не зразуме╝, ц╕ што? Пэ╝на, з нейкай глухмен╕, там аж дагэтуль мовы ╤мперы╕ амаль не ведаюць.

- Я пытаюся, капсулу дзе ╝зя╝, в╕сельн╕к? - па╝тары╝ ён, перайшо╝шы на семгальскую.

- Гэта было пры затрыманым, Ваша Благароддзе, - умяша╝ся начальн╕к турмы. - Ён страля╝ па жа╝нерах, зац╕сну╝шы капсулу ╝ зубах. Гэта, мус╕ць, новы звычай у мяцежн╕ка╝ - трымаць пры сабе капсулы з атропасам, каб, значыцца, не здавацца ╝ палон жывым╕...

- Падарунак каханай, - сказа╝ палонны, не падн╕маючы галавы.

- Блазнуеш? Дарма.

╤нспектар скрыв╕╝ вусны ва ╝смешцы ╕ акуратна пакла╝ капсулу на стол.

- ╤мя? - спыта╝ ён.

- Злыдзень, - адказа╝ палонны, па-ранейшаму, як здалося ╤нспектару, гледзячы ╝ падлогу.

╤нспектар шумна ╝здыхну╝ ╕ пацёр пераноссе кончыкам╕ пальца╝.

- Мяркую, што гэты адказ недакладны. Паспрабуем яшчэ раз.

╤нспектар падышо╝ да палонага ╕, ухап╕╝шы яго за валасы, ╕рвану╝ уверх.

- ╤мя! - ра╝ну╝ ╕нспектар, ╕ раптам адх╕сну╝ся.

На яго ╝тароп╕╝ся застылы, безжыццёвы твар з дзвюма пустым╕ западз╕нам╕ замест вачэй. ╤нспектар паспе╝ разгледзець сплюшчаныя павек╕ ╕ бялясыя шнары каля пераносся, потым ён рэфлекторна адвё╝ поз╕рк. Юсц╕н Варда за╝сёды адчува╝ натуральную аг╕ду да калек ╕ юродз╕вых. Валога паступ╕╝, канечне ж, подла, нават не папярэдз╕╝шы ╤нспектара, каго менав╕та яму прыйдзецца дапытваць. Шчур бялявы. У свой час ╤нспектар ледзь не пада╝ рапарт аб адста╝цы, даведа╝шыся, што Алех Валога прызначаны на пасаду начальн╕ка службы бяспек╕ Прав╕нцы╕. Тубылец, грамадзян╕н другой катэгоры╕. Н╕кчэмнасць, выскачка ╕ ненав╕сн╕к рамейца╝. Кал╕-небудзь Юсц╕н Варда ╝сётк╕ выкажа Валогу ╝сё, што пра яго думае. А потым ён к╕не заяву аб адста╝цы проста ╝ яго пацучыную ф╕з╕яном╕ю... Валога, аднак, зараз бы╝ далёка, таму ╤нспектар абрыну╝ свой гне╝ на начальн╕ка турмы.

- Чаму не папярэдз╕л╕?! - заро╝ ён, пераходзячы на мову ╤мперы╕.

- Але...Ваша Благароддзе... - залапата╝ начальн╕к турмы. Мовай ╤мперы╕ ён валода╝ надзвычай дрэнна, ╕ цяпер пакутл╕ва моршчы╝ лоб, спрабуючы падабраць словы.

- ╤ Валога таксама! - бушава╝ ╤нспектар. - Запатрабую ад яго падвойныя прэм╕яльныя! Я найма╝ся ╝ гэтую кантору не для таго, каб важдацца з калекам╕ ╕ вар'ятам╕!

- В╕наваты, Ваша Благароддзе. Абяцаю выправ╕цца, - ц╕ха сказа╝ палонны.

╤нспектар замо╝к на па╝слове ╕ са здз╕╝леннем утароп╕╝ся на мяцежн╕ка. Той разма╝ля╝ на рамейскай - псаванай, пра╝да, з моцным акцэнтам. Намаганнем вол╕ ╤нспектар утаймава╝ свой гне╝. Адмахну╝шыся ад начальн╕ка турмы, як╕ лапата╝ нешта на сумес╕ рамейскай ╕ семгальскай, ╤нспектар рушы╝ да палоннага. Узя╝шы адно з крэсла╝, ён се╝ перад затрыманым так, каб ╕х твары знаходз╕л╕ся на адным узро╝н╕.

- Значыцца, па-нашаму ты разумееш, - сказа╝ ╤нспектар на мове ╤мперы╕. - ╤, напэ╝на, усведамляеш, дзе ты зараз знаходз╕шся. Прапаную супрацо╝н╕чаць са следствам, ╕накш мы змушаны будзем...

- А мне ёсць што губляць? - перапын╕╝ яго сляпы. ╤нспектар гатовы бы╝ паклясц╕ся, што ён хмыл╕цца.

╤нспектар па звычцы к╕ну╝ поз╕рк на карб╕давую лямпу, пах╕та╝ галавой, у думках назва╝шы сябе ёлупнем, ╕ зно╝ павярну╝ся да палонага.

- Сапра╝ды, узяць з цябе асабл╕ва няма чаго, - сказа╝ ╤нспектар, ╕мкнучыся, каб голас яго гуча╝ ро╝на, - Х╕ба што пальцы на руках. Так, так, кусачкам╕, адз╕н за друг╕м. Заадно можна ╕ язык падрэзаць. У палявой х╕рург╕╕ я хоць ╕ не служы╝, аднак скальпелем валодаю няблага. Ну а потым мы адпусц╕м цябе, абяцаю. Магчыма, ты нават здолееш адшукаць дарогу да лагера мяцежн╕ка╝, у чым я, аднак, сумняваюся. Ул╕чваючы, што перад табой агент Тайнай Канцыляры╕, ты пав╕нен усведамляць, што гэта не пустая пагроза.