Мроi Багны (СИ)

Стах ляжа╝, безуважл╕ва ╝тароп╕╝шыся на саламянага "павука", як╕ пагойдва╝ся пад столевай бэлькай. Не╝забаве павек╕ яго пацяжэл╕, ╕ ён ста╝ павольна сасл╕гваць у забыццё. Над Па╝ночнай Багнай гуляла Мроя. Яна выглядала, як простая семгальская дзя╝чына ц╕ кабета - у шэрай св╕тцы ╕ андараку. ╤ косы пад хусткай белыя-белыя, быццам выбеленыя марской соллю. У руцэ яе л╕хтар, як╕ свец╕ць у золкай ╕мгле, як маяк у па╝ночным моры. Яна была тут яшчэ да ╬сёспалення. ╤ Вандро╝н╕к таксама...

"Не аддамо табе нашу Мрою, Айал-Гач! Мы пераможам Цмока ╕ выган╕м яго ╝ Абшары Цемры, адкуль ён прыйшо╝. Прысягаю..."

'Сп╕, мройца, сп╕. А ╝сё, што ты бачы╝ ╕ чу╝ на берагах Рудз╕цы, няхай застанецца з табой'.

---------------------------

* Натхн╕╝ Николай Гумилев:

На скале, у самого края,

Где река Елизабет, протекая,

Скалит камни, как зубы, был замок.

На его зубцы и бойницы

Прилетали тощие птицы,

Глухо каркали, предвещая.

А внизу, у самого склона,

Залегала берлога дракона,

Шестиногого, с рыжей шерстью...

...╕ гэтак далей

╤нспектар

- Чума на гэты горад!

Фраза, што называецца, пав╕сла ╝ паветры - а зрэшты, чалавек, як╕ яе прамов╕╝, н╕ да каго ╕ не звярта╝ся. У гасц╕н╕чным нумары ён бы╝ адз╕н. Юсц╕н Варда - такое ╕мя значылася ╝ ягоным пасведчанн╕ ╤нспектара Тайнай Канцыляры╕ - напа╝ляжа╝ у меднай ванне, звес╕╝шы руку цераз край ╕ ╝тароп╕╝шыся на ╝ласнае калена, якое ╝звышалася над паверхняй вады. На бартах ванны раставала, шыпячы, духмяная пена. ╤нспектар адк╕ну╝ з ╕лба мокрыя валасы ╕ працягну╝ руку да шклянога стол╕ка на каванай ножцы, як╕ стая╝ каля ванны. Намаца╝шы на стальн╕цы капшук ╕ л╕сты тонкай паперы, ён нетаропка скруц╕╝ самакрутку ╕, чыркану╝шы сернай запалкай, раскуры╝ першую за гэты дзень порцыю юклы.

Смал╕ста-саладжавы дымок падн╕ма╝ся да стол╕, змешваючыся з водарам╕ сандала ╕ м╕рры. ╤нспектар ╕мкну╝ся строга кантраляваць колькасць юклы, якую ён выкурва╝ на працягу дня. Зло╝жыванне зеллем магло прывесц╕ да непрыемных наступства╝ накшталт дрыготк╕ ╝ пальцах ╕ мроя╝ наяве, але ╝жыванае ╝ разумных колькасцях, яно праясняла думк╕ ╕ супакойвала нервы. Гэта было менав╕та тое, у чым зараз ме╝ патрэбу агент Канцыляры╕ - ясная плынь думк╕ ╕ душэ╝ны супакой.

╤нспектар адчу╝ нарастальнае раздражненне, ледзь ступ╕╝шы за вароты горада. Гэта бы╝ нават не Асмень, цэнтральны горад Дольнай Зямл╕, у як╕м прысутн╕чал╕ некаторыя зародк╕ цыв╕л╕зацы╕. Гэта бы╝ наскрозь прав╕нцыйны Лемар, дзе ╝ большасц╕ дамо╝ не было нават вадаправода, а па вул╕цах сно╝дал╕ся валы ды як╕, запрэжаныя ╝ вазк╕. ╤нспектар, вядома, мог бы папракнуць сябе ╝ некаторай спешчанасц╕ ╕ прых╕льнасц╕ да стал╕чных выгод. У каменных дамах В╕льска ме╝ся вадаправод з гарачай вадой ╕ газавыя свяц╕льн╕, а дзе-н╕дзе был╕ нават а╝таматычныя пад'ёмн╕к╕ для спадаро╝, як╕я ленавал╕ся ╝зб╕рацца па лесв╕цы на сва╕х два╕х. Па стал╕чных вул╕цах нас╕л╕ся двухмесныя ╕ чатырохмесныя 'пс╕лы" ╕ лёгк╕я павозк╕, запрэжаныя пародз╕стым╕ скакунам╕, а цяглавых яка╝ не трымал╕ нават у рабочых кварталах. Зрэшты, у пара╝нанн╕ з Царгорадам нават В╕льск выгляда╝ глухменню. Прав╕нцыя...

Адкамандз╕ро╝ваючы ╤нспектара ва ╬сесвяцк╕ гарн╕зон, Алех Валога папярэдз╕╝ яго аб агульнай адсталасц╕ па╝ночнага прымор'я ╕ адпаведна, адсутнасц╕ належнага ╝зро╝ня камфорту. ╤нспектар прыня╝ гэтую вестку па-ста╕чнаму, адзначы╝шы ╝ думках, што ён усё ж мае права на элементарныя выгоды. У прыватнасц╕, на гарачую ванну, падагрэтае в╕но ╕ цёплыя ручн╕к╕ пасля стомнай дарог╕.

Ужо па дарозе ╝ Дольную Зямлю ╤нспектар вырашы╝, што ╝ гарн╕зон ён не паедзе. Яму зус╕м не ╝см╕халася прабав╕ць сутк╕, а то ╕ больш, ╝ асяроддз╕ тупаватых жа╝нера╝ ╕ грубага аф╕цар'я. Да таго ж у казармах няма н╕як╕х выгод, акрамя цвёрдых коек ╕ бетонных душавых, у як╕х напэ╝на не будзе гарачай вады. ╤нспектар прыня╝ рашэнне нак╕равацца на╝прост у Лемар, як╕ размяшча╝ся ╝сяго ╝ некальк╕х м╕лях ад Усясвяцка. У Лемары, прынамс╕, знойдуцца прыстойныя гасц╕н╕цы. Ну а жа╝нерам няцяжка будзе дастав╕ць затрыманага ╝ горад, балазе "пс╕лы" ╝ гарн╕зоне мел╕ся.

Дарога ╝ Дольную Зямлю была не стольк╕ стомнай, кольк╕ нудл╕вай. ╤нспектар сядзе╝, адк╕ну╝шыся, у мякк╕м крэсле крылатай машыны-"птэрыкса" ╕ безуважл╕ва глядзе╝ скрозь зашклёны борт. Серабрыстае крыло пад бортам машыны злёгку дрыжэла, рассякаючы сустрэчны вецер. Ун╕зе праплывал╕ цёмныя мас╕вы лясо╝, св╕нцова-шэрыя стужк╕ рэк ╕ пустынныя пал╕, ужо дзе-н╕дзе зацярушаныя снегам.

Юсц╕н Варда бы╝ чыстакро╝ным рамейцам. Шчодрае сонца Царгорада афарбавала яго высок╕я скулы ╝ высакародны бранзаваты колер. Арыстакратычныя рысы ягонага абл╕чча адцяняла фарс╕стая бародка, а вугальна-чорныя валасы был╕ гладка зачасаны ╕ нацёрты араматычным воскам. Гэта было адным з найгало╝ных прав╕л яго жыцця - выглядаць прыстойна пры любых абстав╕нах. Некаторыя рамейцы, як╕я па абавязку службы апынул╕ся ╝ гэтай дз╕ры, пераставал╕ надзяляць належную ╝вагу сваёй знешнасц╕ ╕ ╝ рэшце рэшт пачынал╕ выглядаць амаль як тубыльцы. А ╕ншыя апускал╕ся нават да таго, што пачынал╕ блытацца з мясцовым╕ падавальшчыцам╕ ╕ гандляркам╕ зелян╕най. Неймаверна. А семгальск╕х дзевак, зрэшты, можна зразумець. Тутэйшых лапцюжн╕ка╝ Гасподзь Усявышн╕ абдзял╕╝ вельм╕ мног╕м, ╕ прыгажосцю ╝ тым л╕ку...

╤нспектар адвярну╝ся ад акна ╕ з╕рну╝ на п╕лота, як╕ сядзе╝ леваруч яго. П╕лот бы╝ семгальцам - з тых, хто прайшо╝ ваенную школу ╕ давол╕ н╕штавата валода╝ Высокай Мовай ╤мперы╕. ╤нспектар не надта давяра╝ гэтым дз╕кунам, нават тым, хто да╝ прысягу ╤мперы╕. Але, прынамс╕, п╕лот бы╝ не з гэтых бялясых прыморца╝, ╕ не з жо╝тавалосых лесуно╝ Сумрадз╕. Цёмныя валасы ╕ вочы выдавал╕ ╝ ╕м ураджэнца Разлогу-Сярэдн╕х Ра╝н╕н. Прадста╝н╕к╕ гэтай народнасц╕ вонкава чымсьц╕ нагадвал╕ рамейца╝ ╕ выглядам сва╕м не так моцна абражал╕ эстэтычныя пачуцц╕ ╤нспектара.

- Гэта пра╝да, што прыморцы закопваюць малако ╝ гной, каб зраб╕ць сыр? - спыта╝ ён на мове ╤мперы╕.

- Не зус╕м так, Ваша Благароддзе, - адказа╝ п╕лот. На рамейскай ён разма╝ля╝ амаль без акцэнту. - Яны бяруць густую смятану ╕ загортваюць яе ╝ некальк╕ пласто╝ адмысловай ткан╕ны. Пасля гэты скрутак апускаюць у яму з чарназёмам ╕ прыц╕скаюць зверху каменем. Праз некаторы час у зямл╕ выспявае беласнежны сыр, як╕ амаль не саступае па смаку найлепшым рамейск╕м...

- Зраб╕ ласку, змо╝кн╕! - сказа╝ ╤нспектар ╕ прыц╕сну╝ да вусна╝ батыставую насо╝ку, быццам адчу╝шы прыступ млосц╕.

П╕лот пац╕сну╝ плячыма.

- Тут пытанне густу, Ваша Благароддзе. Магчыма, дал╕катны рамейск╕ сыр з чорнай цв╕ллю нашым прыморцам зда╝ся бы чымсьц╕ жахл╕вым.

- Варвары, - прагавары╝ ╤нспектар.

Гутарка з п╕лотам канчаткова сапсавала яму настрой, як╕ ╕ да гэтага бы╝ паганым. Каб трох╕ развеяцца, ╤нспектар выцягну╝ з дарожнай вал╕зк╕ тэчку, абцягнутую ц╕снёнай скурай, ╕ прыня╝ся перачытваць справаздачу.

Сутычка пам╕ж атрадам па╝станца╝ ╕ жа╝нерам╕ Усесвяцкага гарн╕зона была нядо╝гай. Пасля кароткай, але жорсткай перастрэлк╕ супрац╕╝ мяцежн╕ка╝ бы╝ зламаны, ╕ яны к╕нул╕ся ╝ пан╕чныя ╕ бязладныя ╝цёк╕. Па╝станцы адыходз╕л╕ ╝ страшным паспеху, пак╕ну╝шы на пол╕ бою больш за туз╕н заг╕нулых. Зрэшты, сярод мерцвяко╝ прыхава╝ся адз╕н жывы, прычым узброены. Пры набл╕жэнн╕ жа╝нера╝ ён адкры╝ бязладны агонь з в╕нто╝к╕ ╕ паспе╝ нават паран╕ць два╕х, перш чым яго аглушыл╕ прыкладам. Цяпер палонны знаходз╕╝ся ╝ гарн╕зоне.