Новыя прыгоды Несцеркi

Несцерка. А — і табе з бургамістраў у чалавекі захацелася? Заплач, тады адпушчу.

Бургамістр. Э-э-э… (Плача.)

Несцерка. Што, браток, гульнуў, як голы ў крапіве? Ну ды ладна, калі вада з вачэй яшчэ цячэ, то, можа, штось чалавечае засталося, адпушчу. Толькі памятай — прахожых больш не крыўдзі!

Бургамістр. Навошта ж крыўдзіць?

Несцерка. Эх, бачу, і ты чалавек неблагі. Ды толькі вось не жылец ужо.

Бургамістр. Гэта чаму ж?

Несцерка. Чуў краем вуха, зарэзаць цябе хочуць. Жонка твая. Напоіць і… Дамаўлялася яна.

Бургамістр. Брэшаш! З кім дамаўлялася?

Iван. Я табе пакажу — красці!

Несцерка. Эй-э, што красці — я спаць лезу.

Iван. А хто ты такі — спаць у маёй адрыне?

Несцерка. Работнік я, наняўся дровы калоць. А ты што ж, гаспадар гэтай хаце будзеш?

Іван. Быў гаспадар, ды не паспеў вокам маргнуць, як затараканілі мяне, братка, у салдаты.

Несцерка. I што ж — адслужыў!

Іван. Эге, братка. Адтуль толькі старым ці калекам адпусцяць. Армія ідзе маршам да граніцы. Кароль суседні з царом нашым у карты гуляў — ды і хлоп яго па лысіне. Казаў, муху хацеў забіць. А цар кажа: не было ніякай мухі. Адным словам, вайна можа быць. Гэта, брат, палітыка — справа тонкая.

Несцерка. Бач ты?!

Іван. Ну, пайшлі ў хату, што, табе там месца не знайшлося?

Несцерка. Хто яго ведае. Я чалавек прахожы, мне не пад плотам — і то добра. Дзе пакладуць, там і лягу, хоць і не вячэраўшы.

Іван. Ну то і перакусім разам. Мяне ж іх благароддзе на гадзіну адпусціў — дай Бог яму здароўя, паставіў яму выпіць на апошні рубель. Эй, Малання, адчыняй.

Малання(убачыўшы Івана). А-о-о-о…

Іван. Што, касатка, — не рада?

Малання. А-о-о-о…

Іван. Сядай, добры чалавек. А ты цягні на стол усё, што ёсць. Можа, апошні раз у сваёй хаце перакусіць давядзецца — палітыка, брат, — тонкая справа. Ды расказвай, як жывеш тут без мужа.

Малання(ставіць на стол хлеб і сала). Вядома, як удава.

Іван. Мабыць, не сумуеш?

Малання. А і не павесялішся — на хлебе з салам.

Іван. А салдат і вадзе, бывае, рад. А з салам ды хлебам — то свята.

Несцерка. Гэта так. Сала — добра, а вось гусь — таксама не горш.

Іван. Які гусь?

Несцерка. Тушаны — з печы, вунь там, за ўслонам.

Малання. Што ты мелеш, мо п’яны?

Iван. А ты адкуль ведаеш?

Несцерка. Ды я, міл чалавек, наскрозь бачу. Асабліва, калі есці хочацца. Заглянь, заглянь, гаспадынька, у печ і ў шафу.

Малання. Што ты вярзеш, валацуга!

Іван. Ну-ну, не шумі, я і сам загляну. (Дастае гуся.) Каму ж гэта ўсё прыгатавана? Ох, дабяруся я да цябе…

Несцерка. Давай, салдацік.

Iван. I як ты на гэтую шафу глянуў? А то бачыш, як з бабаю. А вось у нас таксама быў адзін гэтакі, як і ты. Але ён усё больш чарцей бачыў — дык яго ў манастыр адпусцілі.

Несцерка. Эй, чарцей — гэта я яшчэ ў дзяцінстве мог.

Малання. Ды ты сам чорт бязрогі.

Несцерка. Вось, напрыклад, бачыш бочку?

Іван. Ну.

Несцерка. А ў ёй — бачу — сядзіць чорт.

Іван. Не можа быць. А калі яго перахрысціць?

Несцерка. Не заўсёды дапамагае. Каб чым другім…

Іван. А ну, пачакай… (Бярэ ружжо, цэліцца.)

Малання. Ты што, здурнеў, у хаце…

Іван. Каб сам не бачыў — не паверыў бы. Я думаў, чэрці ўсе чорныя, а гэты голы, як турэцкі святы.

Несцерка. Э-э, братка. Усялякія бываюць.

Іван. А ты, жонка, што скажаш? Даўно ў хаце чэрці завяліся?

Салдат. Гэй, Іван, паспяшай, апошняя рота на маршы!

Іван. Ну, альбо вярнуся — чарцей выведу, альбо зусім не вярнуся — знайду сабе месца: з табою жыць, што з тым чортам. Бывай і ты, добры чалавек.

Малання. Бач, работнічак! Я табе пакажу, як соваць нос у чужую задніцу!

Несцерка. Ціха, ціха, мілая.

Малання. Не тое што праз заслонку — свету божага не ўбачыш.

Несцерка. Ты што нарабіла?

Малання. О Божа! Прынеслі цябе чэрці на маю галаву.

Несцерка. Ты б лепш дзякуй сказала, а яна — з качаргою.

Малання. За што табе, іраду, дзякуй?

Несцерка. А ты падумай сваёй бабскай галавою — не было б мяне, дык застаў бы вас Іван уціхую? А расказаў бы я яму пра твае хітрыкі — пра скасаванне шлюбу, думаеш, ён бы ў бочку з свайго ружжа стрэліў ці ў цябе — га?

Малання(спалохана). Што ты кажаш!

Несцерка. Баба — волас доўгі, розум кароткі. Івану што там, на вайне, загінуць, што тут — адна рэдзька. Вось і думай.

Малання. А ты спрытнюга. Бач, як усё перавярнуў. Мне б гэткага памочніка. Яно і сапраўды — баба ёсць баба.

Несцерка. А што за дапамога табе патрэбна?

Малання. Не простая. З розумам трэба.

Несцерка. Гэткага дабра ў мяне хапае.

Малання. Наперад не выхваляйся. Не ведаю, казаць табе або не. (Закрывае падушкаю пабітае акно.) А, цяпер усё роўна. Трэба мне Пшэбыеўскаму вяселле сапсаваць. Хоча ён Кацьку, пісараву дачку, браць.

Несцерка. А навошта табе гэта?

Малання. Даход маю з яго.

Несцерка. Калі пачала — кажы да канца. Паперу аб скасаванні шлюбу навошта брала?

Малання. Добра. Абяцаў мяне Пшэбыеўскі ў Варшаву завезці. Сам падумай, што мне тут. Вернецца Іван — кіне мяне. Мы ж з ім нават у касцёле не вянчаліся, толькі ва ўправе і запісаны. Лепш я сама пра сябе патурбуюся. А Пшэбыеўскага, калі ў рукі ўзяць, то і грошы будуць.

Несцерка. Бачу, ты свайго не мінеш.

Малання. А ажэніцца — памінай як звалі.

Несцерка. Памог бы я табе — мне гэта што вус пакруціць. Але за проста так і сабака не пачэшацца, а мужык задарам і да чорта не пашле.

Малання. Не турбуйся — разлічымся.

Несцерка. Гэта чым жа?

Малання. Пры бабе заўсёды ёсць чым заплаціць. (Падсаджваецца да Несцеркі і падштурхоўвае яго пад бок.)

Несцерка. Бач ты! Яно, канешне, баба ты гладкая. Але ў мяне з гэткае манеты рэшты няма. Мне чырвонцамі трэба.

Малання. Будуць і чырвонцы, але з мяне наперад не выкруціш. Вучаная. Колькі хочаш?

Несцерка. Тысячу.

Малання. Ты што! Тысячу!

Несцерка. А за кукіш — не купіш. Калі я зраблю ўсё як след — у цябе гэтых тысяч будзе што гразі пад свіннёю. Пішы распіску.

Малання. Добра, прайдзісвет. Але наперад — ні грошыка. (Піша распіску.)

Несцерка. Не турбуйся. Толькі зачэпка патрэбна. Парай пану мяне ў лакеі ўзяць. Скажы, маўляў, каб не я — вам бы абаім — крышка. А там справа пойдзе. (Пяе.)