Напярэймы жаданьням

ліхая за шчырасьць адплата.

Іх ладзілі ў шале найміты-майстры,

выносячы сьвету на сорам.

Пад сьцягам варожым чужыя вятры

падменьваюць радасьцю гора.

Сьцякаюць крывёю зямныя пласты

у лёхах няўмольных усходу,

і сэрца сьцінае няўмольная стынь

братом майго любага роду.

Зрываюцца буры з надломаных скал,

каб яркнулі зоры над пусткай,

каб сьлед недаверка навек спаласкаць

рукамі сыноў беларускіх.

Зірнеце пад кручы: сівыя гарбы,

магутнае сілы грамады,

няшчадна зьнішчаюць скляпеньняў ілбы —

астоі чужацкага ладу...

Жыву і ня жыву

Чым акрылю і ўсьцешу чым душу?

Якою песьняй абнадзею думы?

З маленства на гарбе сваім нашу

пакунак немалы людскога глуму.

’Шчэ на раду урок мне век Гармей,

каб не скрануў мой дух жывога духу.

Усё,

чым жыў,

і край што меў на ўме,

расьпяла на слупох распусты скруха.

Вось так жыву і ня жыву...

Пяю,

пяю ня новую —

старую песьню:

«Аддайце радасьць звонкую маю,

што моліцца ля родных весьніц.

Пабачыць хочацца —

ды як яшчэ —

у цьвеце золата сваю уцеху,

а потым —

вяне хай пагляд вачэй

прад зьдзеклівым, хіжацкім сьмехам».

Менск, люты 1933

Каб хоць раз усьміхнулася шчасьце

Каб ня рукі, а крылы магутныя меў,

узмахнуў-бы я крыламі... Вышай,

у надзем’е крутое, як сэрца на ўме,

дзе блакіт неба зорамі вышыт,

узьляцеў-бы і гора тугое зямлі

у бяздоньне, раскрытае насьцеж,

паміж хмараў набраклых у песьнях разьліў,

каб хоць раз усьміхнулася шчасьце;

каб у грудзі — да сэрца — з павевам вясны

уліліся гарачыя радасьці хвалі,

каб мае расьцьвілі ўсе найлепшыя сны,

што, прысьніўшыся, сьпяць, як і спалі...

Ды ня крылы, а цела нямыя кускі —

рукі — цяжка узьняць і пакратаць,

і ня цьветам, а пылам зялезнай лускі

асыпаюць душу Марыінскія краты...

Турма ў горадзе Марыінску

(Сібір)

Ня першы раз і не апошні, мусіць,

баліць душа, і рады не дасі.

Сьніцёся мне вы, рэкі Беларусі,

і ты, журботная вазёраў сінь.

Туманы вільгаці балотнай, дзе вы?

І рунь мурожная аселіц дзе?

Сатлеў пад стрэхамі ўчарашні невад,

і човен гойдаецца на вадзе...

А з хаты прышлыя укралі восьці.

Да сьлёз расчулены з такой бяды,

мой кот, прывучаны да рыбы, посьціць

і часта нюхае мае сьляды.

Зьбівае першыя да сонца росы,

йдучы да рыбнага калісь карча...

Яму, дачуўся я, сягоньня млосна,

і ён чамусьці перастаў мурчаць.

Ля вербаў моліцца мая уцеха

і плача, стомленая, ля ракі.

Няўжо бязвусае юнацтва сьмеху

ня ўсьпеніць вёсламі і хваль пругкіх?

Хіба ўпадзе яно у хвалі віру,

і захлынецца непаўторны цьвет?..

Сьціскае грудзі мне бязбожны вырак,

і мой хістаецца, бы цень, шкілет.

Ня першы раз і не апошні, мусіць,

баліць душа, і рады не дасі.

Сьніцёся мне вы, рэкі Беларусі,

і ты, журботная вазёраў сінь.

1933

Ні маністаў, ні зораў

1

Я адзін ля вакна у суворай сяджу камяніцы,

а гадзіна-другая начы — ані шуму, ні шэлесту

лісьця...

Толькі месяц, свавольнік, каб сіні нябеснай

напіцца,

із-за хмаркі, вандроўніцы сьвету, імкнуўся

употайкі выйсьці.

Я адзін ля вакна. Каля сьценаў зыбнуліся цені —

адзіноты і суму пакутнага звыклыя, блізкія