Напярэймы жаданьням
Напярэймы жаданьням читать книгу онлайн
„Збор твораў” Уладзімера Дудзіцкага выходзіць у сьвет упяршыню. Падрыхтаваныя пры жыцьці аўтара два зборнікі „Песьні і думы” і „Напярэймы жаданьням” загінулі. Нават невядома, якія вершы ўключыў паэт у кожны з названых зборнікаў. Прапанаваная чытачу кніга аб’ядноўвае ўсе мастацкія друкаваныя і ненадрукаваныя творы Уладзімера Дудзіцкага, якія на сёньняшні дзень вядомыя рэдактару. Творы Ул. Дудзіцкага падаюцца храналягічна, датуюцца паводле аўтарскай вэрсіі. Час напісаньня некаторых вершаў удакладняўся з улікам публікацыяў і кантэксту. Недатаваныя творы акрэсьліваліся ў часе толькі ў адпаведнасьці з кантэкстам. Калі твор мае некалькі рукапісных варыянтаў, друкуецца той, у якім ёсьць зробленыя аўтарам зьмены і выпраўленьні, або, на думку рэдактара, больш дасканалыя. Калі твор мае рукапісны і друкаваны варыянт, перавага аддаецца публікацыі. (Ад рэдактара, фрагмант)
Внимание! Книга может содержать контент только для совершеннолетних. Для несовершеннолетних чтение данного контента СТРОГО ЗАПРЕЩЕНО! Если в книге присутствует наличие пропаганды ЛГБТ и другого, запрещенного контента - просьба написать на почту [email protected] для удаления материала
госьці, —
расплыліся і зьніклі у пругкім зялёным мігценьні,
і ў нямой цішыні нятрывалыя нейчыя хруснулі
косьці...
2
Я-ж адзін ля вакна... Скамянелі у позяху
сківіц —
сутарэньняў — набраклыя жаху сьмяротнага
чорныя мязі...
«Да сустрэчы... Бывай... На зьнішчальныя
душы людскія...
І ніколі й нідзе голас нашай крыві не памрэ
й не завязьне».
Я-ж адзін... Каля крат патанулі у мляўкасьці
стомы
нятрывалыя думак пякучых пярэстыя тонкія
ніці...
І грымелі, як звон, у мурох словы дзіўныя:
«Хто мы?»...
Ды маўчалі муры, быццам гром той у сэрца іх
стрэламі выцяў.
3
...Расьцьвіталі сады. Вецер пошчакам скроні
пакратаў;
на чаўнох залатых выплывалі асілкі з-за хваляў
агністых...
Частавалі і рукі сьціскалі, бы роднаму брату,
і да ног дыямантаў, цудоўных, як сонца,
складалі маністы...
На далонях зазьзяў нявыказны, як сполах зарніцы,
цудадзейны вагонь, потым полымем стаўся адразу
гарачым...
На калені упаў, каб той сіле хоць раз памаліцца,
але хорам хрустальны паўстаў і раптоўна
жаданьні зьіначыў...
4
За бяседным сталом заліваліся песьнямі гусьлі,
не змаўкалі ад хмелю далёкіх заморскіх краінаў
музыкі.
А як роскат прыціх і у хораме змрокі вячэрнія
згусьлі,
адплывалі чаўны, асыпаючы зорамі сьлед свой
вялікі...
«Дзе-ж вы, сёстры, браты, засмучоная бедная
маці?...
Я-ж з маленства такі з вамі шчыры і сэрцам вам
заўжды адданы...
Хіба-ж мелі калі мо’ такое багацьце у хаце,
якім сяньня найменшы гасьцямі нязнанымі
шчодра убраны?»...
_________
...Зазьвінелі замкі. Ні маністаў, ні зораў...
Прысуд і кайданы...
1933
У жаўталістую, рудую восень
пакінуў дом свой
і пакінуў Менск.
Пласьмя на мур упала,
засталося
юнацтва,
выпітае у турме.
1933
Жывой крыві жывыя цельцы
Гулі вятры... Тае пары
балюча вытканыя мроі
мурамі глум людскі скарыў,
мячамі радасьць перакроіў.
Трымцелі цяжка на мячах
жывой крыві жывыя цельцы...
І жах начы на тварах чах,
і мы — вязьніц глухіх асельцы.
Маўчалі сьцены камяніц,
бы скамянелы жоўты прывід.
На зябкім полымі брусьніц
туга сукала думак грывы...
_____
Каму паскардзішся, каму?
Каму жывое скажаш слова?
Вазьму лепш плач я перайму
вятроў і звон лістоў кляновых.
Трывожны звон і цяжкі плач,
і вечару суценак руды
на зломе спадаў і няўдач
жыцьця цалуюць сьцежак груды...
1933-1934
Мая родная, любая, кволая...
Іншых слоў для цябе ня маю.
І цяпер між вагнём і полымем
доля цела тваё трымае.
І ты плачаш сьлязьмі гарачымі,
сьлёзы буйныя, як брусьніцы,
ды крывёю — здалёку бачу я —
абмываеш муры вязьніцы.
Ці таму, што пяшчотнай, шчыраю
і гасьціннай такой была ты,
на журботным узьлёце выраю
прыкунежылі сэрца краты?
Расказалі мне хмаркі лёгкія
(падружыліся думкі зь імі),
што упалі на сьцежкі вогкія
майго шляху сьлязьмі тваімі.
Знаю: раны тугой ня выгаю,
большым болем спаўюцца грудзі.
Над сьвятою начамі кнігаю
за цябе я маліцца буду.
Ня журыся! Як месяц выпяты
