Gravitavio «Carido»

Li malgaje kaj iel konfuzite ridetis.

— Mi estis ekzekutita en la kvardek-kvara, — konfesis li. Tiel sinĝenema knabino povus konfesi pri sia amo. Mi ne interrompis. Li paŭzis. — Himmler decidis, ke la patro estas tro sendependa, tro influas al Hitler… La patron li ne kuraĝis atenci, sed oni prenis min, por bridi la patron, se aperos neceso… Kaj poste la maŝino ekfunkciis per si mem. La patro eĉ ne sciis, li eksciis nur en la kvardek-sesa! Kaj mortigis sin… Sed ĉi tie li ne aperis. Verŝajne, ne troviĝis analogo. Amuze, ja li estis ankaŭ ĉi tie, li mem ankoraŭ estis en Alvico, naskita en la mil-okcent-sesdek-naŭa Karlo Haushoffer, ĉi tie li mortis je tri jaroj poste, ol tie — sed ne estis analogo por si mem. Kaj eĉ la morton de sia malgranda kristalo li ne sentis. Eble, mortigante sin, la patro estis tro trankvila. Li ĉion jam delonge travivis.

Mi silentis.

— Ili ne dividis la stablon, Trubeckoj! — elkriis li, kaj deŝirinte la manon de la regpanelo, kaptis min ĉe la ŝultro. — Tiel ĉiam okazas al banditoj! Iajn ajn belajn vortojn ili diru! Tio estas kriterio! — li, hastante, glutis el la botelo. — Kiam du homoj luktas por altaj celoj, kaj tiuj celoj estas diversaj… se la celoj vere estas direktitaj al bono, tiuj homoj ĉiam trovos kompromison. Strebo ne malutili ilin devigos! Sed se ili komencas buĉi unu la alian, ĉar ĉiu ĝuste sian celon opinias la sole alta — do, ilia celo estas mensogo, trompo de homoj, kaj vera celo estas, kiel de trogloditoj: depreni fremdan manĝaĵon kaj ŝtopi per ĝi sian ventron, — li paŭzis por restarigi spiron. — Rascke decidis, ke li ricevis idealan eksperimentan standon. Li eĉ ne komprenis, ke tiuj polveroj malsupre estas homoj, ke ili revas kaj suferas same kiel ni. Li volis provi sur tuta planedo jen unu drogon, jen alian… Stupak decidis, ke li ricevis bienon por kreskigo de neflekseblaj revoluciuloj, eĉ je groŝo ne taksantaj kaj vivojn de malamikoj, kaj vivojn de amikoj. Li estis certa, ke pereante tie sur barikadoj, ili venos ĉi tien kaj tiam aranĝos inferon por ekspluatantoj. Nu, kaj la avo… Li decidis, ke la sorto donacis al li ŝancon iĝi reĝo de la mondo. Necesas nur aranĝi masakron. Necesas nur, ke kiel eble plej multe da homoj tie, — li montris al la kaldrono, kaj, perdinte balancon, denove kaptis mian ŝultron; ni ambaŭ iomete ŝanceliĝis, — mortu kun krio «Vivu Haushoffer!» Tiam ili rekonsciiĝos ĉi tie kun la sama krio. Estas tre simple, havante kontakton kun ĝemelo ĉe jen tiu regpanelo! Jam en la dekkvara jaro la juna generalo, ricevinta iam malgrandan kesteton donace de la patro, famiĝis per siaj militaj kaj politikaj antaŭdiroj. Germanio malvenkis. Sed Haushoffer jam famiĝis kiel granda mago. Li trovis kaj trejnis Hitler-on. Li elpensis por li svastikon, cetere… Ha, vi ja ne scias, kio estas svastiko…

— Budaisma simbolo, — singarde diris mi. — Kiom mi scias, eĉ budaismaj monaĥejoj sur mapoj estas signataj per svastiko.

— Jes, — mediteme diris Haushoffer. — La patro trompis ilin per Tibeto, Ŝambalo… Ja ne povis li diri, de kie li reale ricevas informon! Tio ŝajnis eĉ pli oportuna — ĝis certa tempo riskigi en politika ludo peonon Adolfon, dum li mem tenas ĉiujn fadenojn. Sed denove ĉio malsukcesis. La informo estis, sed la reala potenco elglitis…

Li finfine deŝiriĝis de mia ŝultro kaj, necerte turniĝinte sur kalkanumoj, turnis sin al la kaldrono kaj denove apogiĝis sur la regpanelon. Li ebriiĝis. Sed mi jam sciis la ĉefan: li ne deliris.

— Kaj ja ne nur la informo, — balbutis li, kaj tiam mi kun teruro kaj kompato komprenis, ke li ĝis nun suferas pro la malsukceso de la patro, kaj sekve, ankaŭ de si; kaj se li havus fortojn, se li scius, kiel — li rekomencus ĉion. — Ankaŭ rimedoj de influo ekzistis… nu, almenaŭ la sondiloj, per kiuj oni observas eventojn tie. Dum lasta tempo ili komencis ilin rimarki, tamen… ili atribuas ilin, — li malgaje subridis, — al aliplanedanoj. Ni-fo! — nekompreneble elkriis li kun plena triumfo. — Kaj ĉu vi scias, kial? — li malfeliĉe ekskuis la kapon. — Malsukcesis ili — kial? Tial, ke la drogo de Raschke efikis tro bone. Vi eĉ ne povas imagi, ruso, kiaj nun ili tie estas bastardoj, kiel maldigne kaj fie tiras ĉion nur al si, al si, al si… Eĉ Hitler ne sukcesis vere unuigi ilin, eĉ Stalin, ĉiuj nur serĉis, kie akapari por si… ha, vi eĉ ne scias, kio estas Stalin, — li per jam nefirma mano ŝovis en la buŝon la gorĝeton de la botelo, sed iomete mistrafis, kaj strieto de konjako ekfluis laŭ lia mentono. — Rusa oficiro! — patose kriis li kaj ekridegis. Kaj poste, ĵetinte la balanciĝantan kapon malantaŭen, denove glutis, ĉi-foje pli sukcese. Viŝis la lipojn per maniko de ĵerzo.

— Kaj tial mi nun nur petolas, — diris li, subridinte kaj palpebruminte al mi kun ebria ruzeco. Li almetis unu manplaton al la buŝo kiel duonon de sontubo, same kiel mi antaŭnelonge ĉe la enirejo, kaj balbutis per tomba voĉo: — Ne moviĝu. Ne timu. Kun vi parolas reprezentanto de galaksia humanoida centro…

La mallevis la manon. Denove konfuzite kaj kulpe rigardis al mi tra floko de maldensaj grizaj haroj, pendiĝinta sub la nazon.

— Kaj foje… — kaj subite kun malamego li piedbatis la amason da malplenaj boteloj, kaj ĝi disruliĝis kun surdiga vitra sonoro, — foje mi tiom ebriiĝaĉas ĉe la regpanelo… Poste eĉ ne povas rememori, kion faris. Nur el gazetaj sensacioj foje sukcesas elkalkuli. Ber-r-rmuda triangulo! — nekompreneble diris li, kvazaŭ sakris. Kaj eksilentis.

Nun li eksilentis por longe. Mi rigardis al lia moliĝinta vizaĝo kun larmaj okuloj, kaj mi kompatis lin, kaj devus foririgi lin dormi. Sed li staris ĝibetiĝinte kaj foje iomete ŝanceliĝante.

— Ruso. Prenu ĝin. Eble, vi ion elpensos. Kaj min tiu kovilo de flamaj luktantoj por netuŝebleco de di-donita potenco, por liberigo de laborista klaso, por afero de Lenin-Stalin, por pureco de arja raso, por sindetermino de malgrandaj, sed fieraj popoloj, por demokratio, por usona revo… jam naŭzas.

En mian kapon, elaste serpentumante, enrampis glacimalvarma penso, pro kiu mia spiro haltis kaj mi denove ekdeziris eksidi.

— Aŭskultu, Alberto, — mi penis paroli trankvile kaj tre klare, — sed ĉu ekzistas garantio, ke ni ne estas en kaldrono?

Li ne moviĝis.

— Vi nomis ilin purgatorio, kaj nin — paradizo. Sed ie do devas esti ankaŭ infero. Aŭ infero estas ili, kaj purgatorio — ni, sed tiam… estas io ankoraŭ pli alte? Kaj entute, kial nur tri ŝtupoj?

Li ne moviĝis. Mi jam komencis pensi, ke li ne aŭdas, ke li ekdormis, starante. Sed li subite abrupte, preskaŭ falinte sur la dorson, levis la gorĝeton, ŝovis en la buŝon, kaj, laŭte glutante, fintrinkis la konjakon — kaj poste, larĝe levinte la manon, kun tuta forto ĵetis la botelon al la kaldrono. Kun sonoro, surdiga en fermita silento de la subtera halo, la botelo eksplodis, kaj vitropecoj, malmole frapante kontraŭ baroj, disflugis en diversajn flankojn.

— Ekzistas abismoj, — raŭke diris Haushoffer, kun teruro fiksrigardante min per sangozaj okuloj, — en kiujn estas pli bone ne rigardi. Ĉu vi komprenis, ruso? Se vi ne volas freneziĝi.

La enketo estis finita.

Mi ne trovis ilin kaj ne murdis. Kaj mi ne sciis, kiel preventi novajn krimojn de elirantoj el la infero. Sed decidi sorton de la kaldrono devis ne mi. Mi devis urĝe reveni kaj alarmi…

Sed mi ne revenis.

Mi havis dek tagojn.

Sub gvido de Alberto mi sidis ĉe la periskopoj, ĉe translaciilo de sondiloj, lernante nekomplikan sistemon de regado, kaj rigardis, rigardis en tiun abismon. Mi devis almenaŭ iomete koni ĝin — por havi propran opinion en estontaj disputoj. Ĝi signifos nemulte — ne pli, ol ajna alia. Sed ĝi devas esti.

Mi eksentis naŭzon dum la tria tago.

Sed mi ne povis min deŝiri. Mi timas, ke tieaj loĝantoj notis dum tiuj tagoj abruptan kreskon de aktiveco de aliplanedanoj.

Mi hontas konfesi: mi, ne sciante mem, por kio, serĉis min.