Stawka Wiiksza Niz Zycie Tom – II

Wiele szczegółów było oczywiście jeszcze do omówienia, ale pozostawało przecież pytanie najważniejsze: Co dalej? Zdołają uzbroić robotników i zająć fabrykę; jak długo mogą się bronić? Godzinę, dwie? A potem? Wysadzić się w powietrze? Przecież chodzi im także o to, żeby uniemożliwić ewakuację fabryki i urządzeń. Levon wybuchnął śmiechem.

– Skąd wiecie, czy miny nie eksplodują, jeśli Niemcy zaczną ostrzał artyleryjski? Im przecież wszystko jedno…

– Im też chodzi o maszyny – powiedział Kroll.

– A nam o ludzi.

Więc przebijać się przez front? Pięciuset robotników, a tylko kilkudziesięciu uzbrojonych. Nie istnieje najmniejsza szansa… Może dwóm, trzem udałoby się uratować…

– Gdybyśmy mieli łączność z naszymi z tamtej strony – westchnął Ogniwek.

Patrzyli przez szklaną ścianę na halę produkcyjną, na ludzi pracujących przy stanowiskach obrabiarek. Usiłowali wyobrazić sobie, jak to będzie wyglądało, gdy Ogniwek da sygnał. Dowódca ochrony przebywa najczęściej w swojej dyżurce. Po terenie fabryki kręci się dwóch, trzech strażników, przed wejściem stoi warta. O 2.40 dowódca ochrony najprawdopodobniej pójdzie już do magazynu… Trzeba go obezwładnić między dyżurką a magazynem, jeśli będzie sam… A jeśli nie będzie sam? Postanowiono więc zwiększyć grupę Ogniwka. Rozważali te szczegóły myśląc ciągle: a co potem?

– Podczas bitwy – powiedział Levon – wszystko przebiega zazwyczaj inaczej, niż to planowano przed bitwą.

– Patrzcie! – krzyknął nagle Staszek. – Baśka od Glas-sa! Jak się tu dostała?

Istotnie, przez halę fabryczną szła Baśka Stecka.

4

Podjął to ryzyko. Nie miał właściwie wyboru: był to jedyny sposób dotarcia do fabryki. Uwierzył w uczciwość tej dziewczyny. Sierżant Kosek miał wątpliwości: a jeśli prowokacja? A jeśli ją złapią i wszystko z niej wyduszą? Jeśli, jeśli… Niebezpieczeństwo groziło na każdym kroku, ale nie od dzisiaj, od pięciu niemal lat, i wydawało się Klossowi wręcz nieprawdopodobne, że nigdy dotąd… Skręcił w szeroką aleję, wzdłuż której stały wille bogatych obywateli Kolbergu. Za chwilę zobaczy profesora Glassa i przeprowadzi rozmowę, której wyniku nie można przewidzieć. Co warte są jego karty? Właściwie tylko jedna: syn Glassa w polskiej niewoli. Wyłoży ją niechętnie, ale wykładając powie Glassowi wszystko i sam znajdzie się wpułapce. Wówczas… Pozostanie tylko jedna możliwość… Nie chciał o niej myśleć, myślał ciągle o Barbarze Steckiej. Czy dotarła do fabryki? Czy nawiązała kontakt z organizacją, jeśli ta organizacja istnieje naprawdę i ma jakąkolwiek możliwość działania.

Na niebo wyskoczyły długie pasma białych świateł reflektorów i krzyżowały się nieustannie, próbując złowić niewidoczne samoloty. Z zachodu doszedł pomruk dział i potem, ledwie jeszcze słyszalny, odległy terkot karabinu maszynowego. Kiedy zaczną natarcie? Przez kanał, zanim Volkssturm obsadzi lukę, przez fabrykę… Za dwie godziny Kosek ma czas nadawania. Czy niemiecki nasłuch wpadł już na ślad?

Zbliżał się do willi Glassa. Była bliźniaczo podobna do innych, też okolona ogrodem, cicha i ciemna. Pchnął furtkę, przycisnął dzwonek. Otworzyła mu żona profesora, w szlafroku, rozczochrana…

– Słucham pana – warknęła niechętnie.

– Kapitan Kloss z Komendy Garnizonu – przedstawił się. – Chcę mówić z profesorem.

– Niech pan wejdzie.

Wszedł do pokoju, który wyglądał jak pobojowisko. Otwarte szafy, na podłodze walizki, bielizna… W rogu klęczała Basia owijając papierem talerze. Więc już wróciła, pomyślał.

– Pakujemy się – powiedziała pani – to straszne. -I natychmiast zwróciła się do Basi: – Szybciej! W takim tempie nie skończymy do rana.

Profesor przyjął go w swoim gabinecie. Panował tu jeszcze ład, wszystko zostało na swoim miejscu: książki w wielkich, ciężkich szafach, głębokie fotele przy małym okrągłym stoliku, obraz nad biurkiem… Glass zaproponował kieliszek koniaku, okazało się natychmiast, że to Martel, że ostatnia butelka, której nie warto przecież zabierać na statek. Niech więc pan kapitan pije… I może od razu przejdziemy do rzeczy, bo czasu jest mało. On, Glass, nie pojmuje zresztą, czego jeszcze może od niego chcieć kontrwywiad, bo jeśli dobrze zrozumiał, kapitan jest z kontrwywiadu…

Kloss rzucił na stół paczkę amerykańskich papierosów.

– Zapali pan?

– Zapalę – powiedział profesor i ze zdziwieniem oglądał papierosy. – zdobycz wojenna? – zapytał.

– Powiedzmy. – Kloss ważył każde słowo; nawet intonacja, nawet sposób akcentowania miały w tej rozmowie ogromne znaczenie. – Wyjeżdża pan jutro, profesorze?

– Tak.

– Oczywiście zdaje pan sobie sprawę, że ta podróż morska nie będzie zbyt bezpieczna…

– Wiem. Nie wiem tylko, co może być dzisiaj bezpieczne. Ale czemu zawdzięczam wizytę?

– To nie takie proste, profesorze – powiedział Kloss. -Obchodzi pan w tym roku coś w rodzaju jubileuszu, prawda?

– Pan chyba żartuje, kapitanie…

– Nie. Przed dziesięcioma laty docent Glass spędził parę miesięcy w berlińskim Moabicie za pomoc udzieloną koledze, który…

– O tym wszyscy wiedzą – przerwał profesor.

– Tak. Oczywiście. Myślę, że tylko pan o tym zapomniał… Potem pańska wiedza znakomitego fizyka służyła bez reszty Trzeciej Rzeszy. Nagrody, odznaczenia… Wreszcie ta fabryka.

– Zadziwia mnie pan, kapitanie. Czyżby otrzymał pan zadanie sprawdzenia mojej lojalności?

– Zastanawiam się tylko – mówił Kloss wiedząc, że z każdą chwilą ryzykuje więcej – czy nie pozostało w panu nic z tamtych lat… Pański najlepszy przyjaciel, doktor Bort…

– Dosyć. – Glass wstał, podszedł do okna. Cios był widać celny. – Myślałem, że kontrwywiad Trzeciej Rzeszy ma coś lepszego do roboty, niż zajmowanie się moją osobą.

Więc ciągle nie rozumiał!

– A tak, zapewne – powiedział Kloss. – Doktor Bort, panie profesorze, został rozstrzelany w Hamburgu.

Glass otworzył drzwi prowadzące z gabinetu na werandę. Stał odwrócony do Klossa tyłem, patrząc na pusty ogród.

– Niech pan zamknie drzwi!

Profesor odwrócił się gwałtownie.

– Prowokacja?! – Było to powiedziane zbyt głośno. Potem zamknął jednak drzwi i wrócił na swoje miejsce. Kloss włączył radio: usłyszeli takty wojskowego marsza.

– Rozumiem, że liczy się pan z prowokacją. Istnieje oczywiście taka możliwość. Wyobraźmy sobie jednak, że ktoś powiedziałby panu: profesorze Glass, nie należy się ewakuować. Nie tylko dlatego, że droga jest niebezpieczna, ale także po to, by uratować cokolwiek z własnego życia…

– Wyobraźmy sobie – Glass odzyskał już spokój – że tak postawione pytanie powtórzyłbym w gestapo.

– Pytający miałby zapewne jakieś zabezpieczenie.

– Mógłby po prostu bluffować.

– Jak w pokerze – stwierdził Kloss. – Sprawdza się po odsłonięciu kart, jeśli oczywiście dochodzi do odsłonięcia.

Glass napełnił znowu kieliszki.

– Widzi pan – powiedział – jestem właściwie matematykiem i lubię rozważania teoretyczne. Stwórzmy nową figurę; ten pytający musiałby po pierwsze mieć prawo zadawania pytań a po drugie: ofiarować jakieś gwarancje.

– Myśli pan o gwarancjach przeżycia? Może dawałby tylko szansę? Jedyną osiągalną w obecnej sytuacji.

– Zbyt to enigmatyczne, kapitanie. Dowodzi raczej braku jakiejkolwiek karty. Powiedzmy jednak, że nie jestem fanatykiem, że teoretycznie byłbym skłonny do rozważenia rozmaitych sytuacji…

_ To obiecujące – powiedział Kloss.

– Skłonny – powtórzył profesor – ale tylko z ludźmi do tego upoważnionymi. Poza tym wydaje się pan zapominać, że dla Niemca najważniejszy jest obowiązek wierności.

– Obowiązek? I dlatego zgoda na wszystko, profesorze? Wieczna kapitulacja?

– Pan posuwa się zbyt daleko. To ryzykowne, kapitanie.

– Mówimy teoretycznie.

– Teraz pan się wycofuje. – W głosie profesora Kloss usłyszał ton rozczarowania. – Nawet rozmawiając teoretycznie musiałbym wiedzieć, że mam do czynienia z człowiekiem właściwym.