Жыццё i дзiwныя прыгоды марахода Рабiнзона Круза (на белорусском языке)

Яны стаўпiлiся вакол баркаса i доўга абмяркоўвалi мiж сабою, як магло здарыцца з iх лодкаю такое няшчасце, а потым узялiся моцна крычаць, клiкаць сваiх таварышаў. Але нiхто не адклiкнуўся.

Тады яны сталi ў кружок i далi залп з усiх сваiх стрэльбаў. Лясное рэха падхапiла iх стрэл i паўтарыла яго некалькi разоў. Але i гэта нiчога не дало: тыя, што сядзелi ў пячоры, не маглi пачуць стрэлу; тыя ж, што былi з намi, хоць i чулi, але не адважылiся абазвацца.

Мiж тым пiраты, упэўнiўшыся, што ўсе iх заклiкi застаюцца без адказу, страшэнна перапалохалiся i вырашылi адразу ж вярнуцца да сябе на карабель i паведамiць астатнiм, што ў баркасе прабiта дно, а людзi, якiя прыплылi на выспу, забiтыя, таму што iнакш яны абавязкова адгукнулiся б.

Капiтан, якi да гэтага часу ўсё яшчэ спадзяваўся, што мы здолеем захапiць карабель, цяпер канчаткова страцiў надзею.

- Усё прапала! - сказаў ён панура. - Як толькi на караблi даведаюцца, што матросы, якiя прыплылi на выспу, знiклi, новы капiтан аддасць загад зняцца з якара, i тады бывай, мой карабель!

Аднак хутка адбылася падзея, якая яшчэ болей напалохала капiтана.

Не прайшло i дзесяцi хвiлiн, як мы ўбачылi, што шлюпка, якая адчалiла ад берага, раптам павярнула назад i зноў накiроўваецца да нашай выспы. Напэўна, па дарозе матросы параiлiся мiж сабою, i ў iх з'явiўся нейкi другi план.

Мы моўчкi сачылi за iмi.

Прычалiўшы да берага, яны пакiнулi ў шлюпцы трох чалавек, а астатнiя сямёра ўзбеглi ўверх па гарыстым схiле i накiравалiся ў глыбiню выспы вiдаць, шукаць таварышаў. Гэта моцна ўстрывожыла нас.

Калi нам нават пашанцуе захапiць семярых, якiя выйшлi на бераг, наша перамога будзе дарэмная, бо мы не дагонiм шлюпку, на якой засталiся трое астатнiх. А тыя, вярнуўшыся на карабель, раскажуць таварышам пра тое няшчасце, якое здарылася на выспе, карабель адразу ж знiмецца з якара, i мы страцiм яго назаўсёды.

Што было рабiць? Нам не заставалася нiчога iншага, як цярплiва чакаць, чым усё гэта скончыцца. Пасля таго як сямёра матросаў выйшлi на бераг, шлюпка з трыма астатнiмi адышла даволi далёка ад берага i стала на якар, так што мы пазбавiлiся магчымасцi захапiць яе i схаваць.

Тыя, што выйшлi на бераг, вiдаць, вырашылi не разыходзiцца. Яны iшлi адзiн пры адным i пачалi падымацца на гару, пад якою знаходзiўся мой дом. Мы бачылi iх добра, яны ж не маглi нас бачыць. Мы былi б вельмi рады, калi б яны падышлi да нас блiжэй i каб мы маглi стрэлiць у iх.

Мы спадзявалiся, што яны накiруюцца да супрацьлеглага берага выспы, таму што, пакуль яны заставалiся на гэтым яе баку, мы не здолелi б пакiнуць нашу крэпасць. Але, дабраўшыся да вяршынi гары, адкуль вiдаць была ўся паўночна-ўсходняя частка выспы, яе лясы i далiны, яны спынiлiся i зноў пачалi моцна крычаць.

Нарэшце, не дачакаўшыся адказу i, напэўна, баючыся аддаляцца ад берага, яны селi пад дрэвам i пачалi раiцца.

Добра было б, калi б яны леглi i заснулi, як тыя, што прыехалi ранiцой; тады мы хутка здолелi б з iмi расправiцца.

Але яны i не думалi спаць. Яны адчувалi, што на выспе адбываецца штосьцi нядобрае, i вырашылi трымацца асцярожна, хоць i не ведалi, якая небяспека iм пагражае i адкуль яна можа прыйсцi.

Убачыўшы, што яны раяцца, капiтан выказаў адну, вельмi вартую ўвагi, думку.

- Зусiм магчыма, - сказаў ён, - што яны на сваiм вайсковым савеце вырашаць яшчэ раз падаць сiгнал загiнуўшым таварышам i ўсе адразу стрэляць. Тут бы нам i кiнуцца на iх, пакуль iх стрэльбы будуць разраджаныя. Тады iм нiчога больш не застанецца, як здацца, i ўсё абыдзецца без кровапралiцця.

План, па-мойму, быў някепскi, але для таго, каб яго ажыццявiць, нам неабходна было быць на вельмi блiзкай адлегласцi ад ворагаў. Бо мы ж павiнны былi кiнуцца на iх у тую самую хвiлiну, як яны дадуць залп. Але яны знаходзiлiся ад нас так далёка, што не магло быць i думкi пра раптоўны напад на iх.

Ды яны i не стралялi.

Мы не ведалi, на што рашыцца.

Нарэшце я сказаў:

- Па-мойму, да наступлення ночы нам няма чаго рабiць. А ўначы, калi гэтыя сямёра не вернуцца ў лодку, мы зможам непрыкметна прабрацца да мора i завабiць якой-небудзь хiтрасцю тых траiх, што засталiся ў лодцы.

Мы доўга сядзелi ў засадзе i з нецярпеннем чакалi, калi ж пiраты крануцца з месца. Нам здавалася, што iх нарадзе не будзе канца.

Раптам яны адразу ўсхапiлiся i накiравалiся проста да мора. Напэўна, iм здалося, што заставацца на выспе небяспечна, i яны вырашылi вярнуцца на карабель, пакiнуўшы шукаць сваiх таварышаў.

"Кепскiя нашы справы! - падумаў я. - Вiдаць, нам давядзецца назаўсёды развiтацца з караблём".

Я сказаў пра гэта капiтану, ён прыйшоў у такую роспач, што ледзь не страцiў прытомнасць.

Але тут я прыдумаў вайсковую хiтрасць, якую i пусцiў у ход. Хiтрасць не складаная, але план мой удаўся выдатна. Паклiкаўшы да сябе Пятнiцу i памочнiка капiтана, я загадаў iм спусцiцца да бухтачкi (той самай, якую Пятнiца некалi пераплыў, калi за iм гналiся людаеды), затым, абагнуўшы яе, звярнуць на паўмiлi да захаду, падняцца на пагорак i крычаць з усяе сiлы, пакуль не пачуюць матросы, якiя вяртаюцца да лодкi. Калi ж матросы адгукнуцца, перабегчы на другое месца i зноў крычаць i клiкаць, i, такiм чынам, мяняючы кiрунак, заваблiваць ворагаў усё далей i далей у глыб выспы, пакуль яны не заблудзяць у лесе, а потым кружным шляхам вярнуцца сюды да мяне.

Матросы ўжо садзiлiся ў лодку i гатовы былi адчалiць, як раптам з боку бухтачкi пачулiся моцныя крыкi: гэта крычалi Пятнiца з памочнiкам капiтана.

Ледзь толькi пiраты пачулi iх галасы, яны зараз жа адгукнулiся i з усiх ног кiнулiся бегчы ўздоўж берага ў той бок, адкуль чулiся гэтыя крыкi, але бухта загарадзiла iм дарогу, таму што быў прылiў i вада ў бухце стаяла вельмi высока. Тады яны паклiкалi тых, што засталiся ў шлюпцы, каб яны пад'ехалi i перавезлi iх на другi бераг.

Я гэтага толькi i чакаў.

Яны перабралiся цераз бухту i пабеглi далей, прыхапiўшы з сабою яшчэ аднаго чалавека. Такiм чынам у шлюпцы засталося толькi двое. Я бачыў, як яны адвялi яе ў самы канец бухты, блiжэй да зямлi, i прывязалi там да чэзлага дрэўца.

Гэта вельмi мяне ўзрадавала. Даўшы магчымасць Пятнiцы i памочнiку капiтана рабiць сваю справу, я загадаў астатняму атраду iсцi за мною.

Хаваючыся ў густым i высокiм хмызняку, мы абагнулi бухту i раптоўна ўзнiклi перад тымi пiратамi, якiя засталiся ля берага. Адзiн з iх сядзеў у шлюпцы, другi ляжаў на беразе i драмаў. Убачыўшы нас за тры крокi ад сябе, ён памкнуўся быў ускочыць, каб уцячы, але капiтан, якi стаяў спераду, кiнуўся на яго i стукнуў прыкладам. Затым, не даючы апамятацца другому матросу, ён крыкнуў яму: