Беларускiя пiсьменнiкi: 1917-1990

Узнагароджаны ордэнамі Леніна, Чырвонага Сцяга, двума - Айчыннай вайны II ступені, ордэнам Чырвонай Зоркі і 12 медалямі.

Памёр 28.05.1991 г.

Друкуецца з 1929 г. Пісаў на расейскай мове. Аповесць «Кипучие дни» друкавалася ў часопісе «Напагатове» (1933-1934), п'еса «Рожденные летать» - у газеце «Боевые крылья» (1961). Асобныя апавяданні і нарысы друкаваліся ў перыядычным друку, у зборніку «Чтоб всегда было солнце» (1968).

Аўтар сцэнарыя дакументальнага фільма «На варце радзімы» (зняты ў 1948).

Шарахоўскі Янка, нарадзіўся 04.03.1908 г. у гарадскім пасёлку Бялынічы Магілеўскай вобласці ў сялянскай сям'і.

У 1925-1927 гг. вучыўся ў Магілеўскім педагагічным тэхнікуме, у 1931 г. скончыў Ленінградскі гісторыка-лінгвістычны інстытут. Працаваў у рэдакцыях часопіса «Чырвоная Беларусь», газеты «Літаратура і мастацтва», часопіса «Полымя рэвалюцыі». У 1938-1941 гг. вучыўся ў аспірантуры пры Менскім педагагічным інстытуце. У час Вялікай Айчыннай вайны ваяваў пад Масквой, на Бранскім, 2-м Прыбалтыйскім, Ленінградскім франтах як камандзір узвода, з 1943 г. - інструктар франтавой газеты. Пасля вайны - адказны сакратар часопіса «Полымя» (1946-1948), галоўны рэдактар Дзяржаўнага выдавецтва БССР (1948-1957), намеснік міністра культуры БССР (1957-1959), галоўны рэдактар газеты «Літаратура і мастацтва» (1959-1961), дырэктар Літаратурнага музея Янкі Купалы (1961-1968). Сябра СП СССР з 1940 г.

Узнагароджаны двума ордэнамі «Знак Пашаны» і медалямі.

Памёр 06.04.1973 г.

У друку пачаў выступаць як паэт, а з 1931 г. - як крытык і літаратуразнавец. Выдаў кнігі пра жыццё і творчасць Янкі Купалы «Янка Купала» (1962), «Пясняр народных дум» (1970 - дарэвалюцыйны перыяд, 1976 - савецкі перыяд).

Аўтар зборнікаў апавяданняў «Срэбраная раніца» (1951), «Сплочаны доўг» (1978), кніжкі апавяданняў для дзяцей «Сердалікавая бухта» (1955).

Пераклаў на беларускую мову раман «Белая бяроза» М.Бубеннава (1949), аповесць «Сляпы музыка» У.Караленкі (1950), раманы «Чэсць змоладу» А.Первенцава (1951), «Рудзін», «Напярэдадні» І.Тургенева (1952), «Аповесць пра дзяцінства» Ф.Гладкова (1952), «Казкі» М.Салтыкова-Шчадрына (1953), «Апавяданні» І.Франка (1956), апавяданне «Лёс чалавека» М.Шолахава (1959) і інш.

Шасцерыкоў Пётар, нарадзіўся 04.05.1919 г. у вёсцы Тоўсты Луг Суджанскага раёна Курскай вобласці (Расея) у сялянскай сям'і.

Скончыў літаратурны факультэт Магілеўскага педагагічнага інстытута (1941). На пачатку Вялікай Айчыннай вайны ўступіў у камуністычны знішчальны батальён пры ЦК КПБ, а са жніўня 1941 г. служыў у войсках Міністэрства ўнутраных спраў па ахове чыгункі, з 1944 г. - інструктар чырвонаармейскай дывізійнай газеты «За Родину». Пасля дэмабілізацыі (1946) - карэспандэнт газеты «Звязда» па Магілеўскай вобласці, затым загадчык аддзела крытыкі газеты (1946-1956), карэспандэнт Беларускага радыё (1961), сакратар Магілеўскага абласнога аддзялення СП БССР (1961-1971). У 1973-1990 гг. - упаўнаважаны УААП Магілеўскай вобласці. Сябра СП СССР з 1952 г.

Першае апавяданне надрукаваў у 1941 г. (газета «Камунар Магілёўшчыны»). Піша на расейскай мове. Аўтар аповесці «Камень за камнем» (1955), кніг аповесцей і апавяданняў для дзяцей «Звени, звонок!» (1957), «Солнечный луч» (1961), «На всю жизнь» (1962), нарыса «А слава тебя найдет» (1964). Зрабіў літаратурную апрацоўку кніг успамінаў «Солдатами были все» (1968, 1978) і «Орлы» (1978). Напісаў тэксты да фотаальбомаў «Магілёў» (1968, 1971, 1977), «Магілёўская вобласць» (1975). У 1979 г. выйшаў зборнік «Повести и рассказы».

Шаўня Анатоль, нарадзіўся 02.09.1930 г. у пасёлку Дорахава Рузскага раёна Маскоўскай вобласці (Расея) у сям'і рабочага - перасяленца з Беларусі.

Скончыў перакладчыцкі факультэт 1-га Маскоўскага дзяржаўнага педагагічнага інстытута замежных моў (1954), працаваў у рэдакцыі газеты «Советская Белоруссия» літсупрацоўнікам, потым выконваў абавязкі загадчыка аддзела крытыкі і бібліяграфіі. З 1959 г. - літсупрацоўнік, пасля рэдактар грамадска-палітычнага аддзела часопіса «Беларусь». З 1981 г. - рэдактар студыі «Ле.апіс» кінастудыі «Беларусьфільм». Сябра СП СССР з 1967 г.

Узнагароджаны медалямі.

Першыя вершы надрукаваў у 1953 г. у інстытуцкай шматтыражцы. Аўтар зборнікаў вершаў «Паводка» (1975), «Урок дабрыні» (1980).

Перакладае з італьянскай мовы на беларускую. У яго перакладзе асобнымі выданнямі выйшлі аповесць Л.Стурані «Праўдзівая гісторыя» (1957), «Прыгоды К'ядзіна» М.Арджылі і Г.Паркі (1959), аповесць В.Берціні «Юнацтва становіцца ў строй» (1960), раман Д.Арфелі «Лішнія» (1965), анталагічны зборнік сучаснага італьянскага апавядання «Золата Фарчэлы (1968), «Казкі нашых дзён» М.Арджылі (1971). Шмат вершаў сучасных італьянскіх паэтаў перакладзена ім для зборніка «Ад вежаў Ферары» (1974).

Напісаны таксама сцэнарыі мультыплікацыйнага фільма «Квака-задавака» (з З.Калядэнкам, пастаўлены ў 1977), дакументальнага фільма «Кандрат Крапіва» (1982), шэрагу іншых дакументальных і навукова-папулярных фільмаў.

Шаўчонак Марыя, нарадзілася 11.05.1944 г. у вёсцы Новы Востраў Клічаўскага раёна Магілеўскай вобласці ў сялянскай сям'і.

У 1965 г. скончыла філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Настаўнічала ў Ракавіцкай сярэдняй школе Шчучынскага раёна. У 1966-1978 гг. працавала ў шчучынскай раённай газеце «Савецкая вёска». З 1978 г. - старшы рэдактар аддзела прапаганды Гарадзенскай студыі тэлебачання. Сябра СП СССР з 1979 г.

Узнагароджана медалём.

Першы верш надрукавала ў 1954 г. (газета «Піянер Беларусі»). Аўтар зборнікаў паэзіі «Белая ластаўка» (1971) і «Свята зямлі» (1976), «Бацькоўскае імя» (1981), «Раса-расінка» (1985).

Шах Соф'я, нарадзілася 29.11.1947 г. у вёсцы Лясец Калінкавіцкага раёна Гомельскай вобласці ў сям'і рабочих.

Дзіцячыя і юнацкія гады прайшлі ў гарадскім пасёлку Азарычы Калінкавіцкага раёна.

Скончыла факультэт пачатковых класаў Мазырскага педагагічнага інстытута (1969). Працавала настаўніцай пачатковай школы ў вёсцы Гажын Нараўлянскага раёна, у вёсцы Цідаў, у пасёлку Азарычы Калінкавіцкага раёна. У 1980 г. скончыла завочна дэфекталагічны факультэт Менскага педагагічнага інстытута, працуе лагапедам у школе-інтэрнаце ў Светлагорску. Сябра СП СССР з 1990 г.

Літаратурнай працай займаецца з 1983 г. Адна з аўтараў калектыўных зборнікаў паэзіі «Маладыя галасы» (1985), «Лагодны промень раніцы» (1988). У «Бібліятэцы часопіса «Маладосць» выйшаў зборнік вершаў «І не пакіне спадзяванне» (1989).

Шахавец Уладзімір, нарадзіўся 26.11.1918 г. у вёсцы Кімія Барысаўскага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.

Працоўны шлях пачаў у 1934 г. спачатку рахункаводам калгаса, а потым сакратаром сельсавета. У 1937 г. скончыў Магілеўскі рабфак і паступіў на фізіка-матэматычны факультэт дзяржаўнага ўніверсітэта (скончыў у 1946). Удзельнік партызанскага руху на Беларусі, у 1945 г. - у дзеючай арміі на 1-м Украінскім фронце. У 1946-1948 гг. - літсупрацоўнік газеты «Літаратура і мастацтва», з 1948 г. - рэдактар, загадчык рэдакцыі, намеснік галоўнага рэдактара выдавецтва «Беларусь», з 1972 г. - намеснік галоўнага рэдактара, у 1976-1982 гг. - загадчык рэдакцыі выдавецтва «Мастацкая літаратура». Сябра СП СССР з 1947 г.

Узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны II ступені, медалямі.

Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1979).

Памёр 08.06.1991 г.

Друкавацца пачаў у 1937 г. з вершаў. Аўтар зборнікаў аповесцей і апавяданняў «Землякі» (1949), «Насустрач» (1951), «Будзьце здаровы» (1955), «Пасля вяселля» (1958), «Месца ў жыцці» (1960), «Аповесці» (выбранае, 1968), «Блакітная мара» (1985), «Дарога пачыналася ў Бярозаўцы» (1990), кніг для дзяцей «Крылаты дзень» (1961), «Чорны снег» (1962), «Пісьмо да сябра» (1966), «На зімнім возеры» (1970), «Светлая раніца» (1988). У 1986 г. выйшаў зборнік вершаў «Вяртанне». У 1978 г. выйшлі Выбраныя творы ў 2 тамах.

На беларускую мову пераклаў паэмы «Мцыры» і «Ізмаіл-бей» М.Лермантава, шэраг вершаў А.Пушкіна, М.Някрасава, У.Маякоўскага, сучасных расейскіх, украінскіх, многіх паэтаў народаў СССР, кнігі прозы «Звычайную гісторыю» І.Ганчарова (1955), «З берагоў Мядзведзіцы» М.Прыляжаевай (1958), «Корцік» А.Рыбакова (1959), «Тронку» А.Ганчара (1974), «Ясеневыя прысады» Б.Саўліта (1975), трагедыю Ў.Шэкспіра «Макбет», асобныя творы ангельскіх, французскіх, вугорскіх, сербскіх, славацкіх паэтаў. У 1983 г. выйшла кніга перакладаў «Пераклічка».