By?em Ksi?dzem II. Owce Ofiarami Pasterzy

Po wyjeździe Pana, Grażyna skontaktowała się jak mogła najszybciej z matką, a ta zadzwoniła do księdza Antoniego, żeby natychmiast przyjechał. Tak, jak obiecał, tak przyjechał dość szybko swoim samochodem. Matka długo z nim rozmawiała, najpierw przy córce, a później w cztery oczy. O dziwo! Antoni obiecał, że się… ożeni. Miał tylko sprzedać swój telewizor, meble, samochód i „zacząć nowe życie…” Jak się później okazało – grał tylko na zwłokę; zaskoczony nieoczekiwanym skomplikowaniem się sytuacji.

Kiedy pani Grażyna opowiadała mi o tym „przełomie” w postawie księdza Antoniego Jońca, zadałem jej pytanie – czy go jeszcze wówczas kochała? czy gotowa była dzielić z nim dalsze życie? Oto co mi odpowiedziała:

„…Ja, kochać… ja nie wiem. Być może bardzo chciałam, na pewno próbowałam. Być może zależało mi na tym, żebyśmy byli razem. Być może zależało mi na tym, żeby te dzieci miały ojca; żebym była normalnym członkiem społeczności. Nie chciałam chodzić ciągle przygarbiona i nasłuchiwać – z której strony, kto, co i gdzie mi zrobi czy powie, czy w jakiś sposób inny upokorzy…”

Drugi poród przebiegał z jeszcze większymi problemami niż pierwszy. Powodem było wrodzone zwężenie szyjki macicy. Miała okropne bóle. Termin porodu minął kilkanaście dni wcześniej, jednak lekarz ciągle czekał na normalne objawy porodowe, których nie było. Dosłownie minuty brakowały do pęknięcia macicy i jajników; „cesarkę” zrobiono dosłownie w ostatniej chwili. Po wyciągnięciu zdrowej dziewczynki, kiedy Grażyna obudziła się z narkozy, usłyszała słowa doktora:

„To prawdziwy cud,…nie mieliśmy nawet czasu spytać panią: kogo ratować, więc ratowaliśmy obie i… udało się!”

Urodziła się Ewa – podobna jak dwie krople wody do swojego ojca. Obecnie jest jego lustrzanym odbiciem; nawet porusza się w taki sam sposób jak on.

Tak więc Pan Bóg „pobłogosławił” nieformalny związek (jeśli to w ogóle można było nazwać związkiem) kolejnym dzieckiem. Tymczasem ojciec „rodziny” trafił na „dywanik” do swojego biskupa ordynariusza, samego wielkiego Alfonsa Nossola. Ten powszechnie znany i szanowany przez Polaków i Niemców „arcykapłan” Opolszczyzny, słynął ze swej surowości, ale był też uznawany za człowieka wielkodusznego i sprawiedliwego. Wszyscy jego poddani – kapłani i zakonnice – wiedzieli, że na Nossola jest tylko jeden, wypróbowany sposób: przyznać się samemu do winy, zanim „rozpali się gniew szefa”. Ksiądz Antoni, choć był świeżo upieczonym kapłanem, o takich sprawach wiedział doskonale, jak wszyscy inni. Z tego, co relacjonował później niedoszłej teściowej i swojej nieślubnej – został wezwany w związku z przeniesieniem na inną parafię. Ponieważ takie drobiazgi załatwia się zazwyczaj jednym „świstkiem”, a nie osobistą audiencją u samego „Dona”, więc nasz „bohater – dzieciorób”, w jak najbardziej uzasadniony sposób, po prostu „spękał”. Zaraz po otrzymaniu dekretu wyjąkał więc lojalnie i pokornie, że „…jest ojcem jednego dziecka, a drugie jest w drodze” (miało to miejsce na krótko przed narodzeniem Ewy). Ksiądz biskup, jak łatwo się domyśleć, cośkolwiek o tym wiedział i chciał potraktować całą sprawę szablonowo tj. przenieść delikwenta na inną parafię, a przy okazji udzielić mu stosownej reprymendy. Nos biskupa Nossola nie sięgał jednak zbyt daleko. „Siatka wywiadowcza” nie doniosła mu jeszcze, iż „bociek po raz drugi pikował nad pokoikiem Grażyny”. Dowiedziawszy się zatem o drugim dziecku, kazał zawezwać przed swoje oblicze „pokalaną” przez jego poddanego dziewicę.

Dziewczyna niezmiernie się zdziwiła tym wezwaniem; była bardzo przestraszona – bała się kolejnych szykan i upokorzenia. O dziwo, hierarcha zachował się bardzo na poziomie: był delikatny, kulturalny, wręcz przyjacielski. Już na wstępie zaznaczył, że zobowiązuje Grażynę do zachowania bezwzględnej tajemnicy, która miała obejmować nie tylko ich rozmowę, ale „całą sprawę”. Cóż to było za zobowiązanie

– już sama wcześniej o tym zadecydowała. Nie myślała nigdy, że przyjdzie się jej tłumaczyć przed biskupem. Ten, nie wdając się w szczegóły romansu, dał jej do wyboru trzy warianty:

– „zesłanie” księdza Antoniego za granicę, na parafię do Niemiec;

– przeniesienie go do Diecezji Białostockiej – dokładnie na drugi koniec Polski – tam, „gdzie wrony zawracają całymi stadami”;

– suspendowanie = pozbawienie prawa „bycia” księdzem, np. na rok.

Samo złożenie losów kapłana w ręce jego konkubiny, gdyż tak to faktycznie wyglądało, było wielkim precedensem. Nigdy wcześniej o czymś takim nie słyszałem. Zazwyczaj w podobnych wypadkach ojca (nie tylko duchowego) przenoszono na inną parafię, najczęściej w tej samej diecezji. Biskup, który był tzw. „gościem”, dawał wówczas nawet bogatszą placówkę, aby ksiądz mógł utrzymać „przyszywaną” rodzinę. Ale żeby dziewczynie dać możliwość podjęcia decyzji w takiej sprawie!? Pochylmy więc czoło przed biskupem Nossolem, bo w istocie okazał się „Wielkim Gościem”. Na jego gest miał z pewnością wpływ fakt, iż Grażyna była już „pokarana” nie jednym, a dwójką dzieci i była bez środków do życia. Przeanalizujmy teraz krótko trzy rozwiązania problemu Antka Jońca.

Pierwszy wariant zakładał faktyczny i wysoki awans, zwłaszcza jeśli zważyć na bardzo młody wiek kapłana (28 lat) oraz jego niekwestionowane „zasługi” dla Kościoła Opolskiego.

Drugi wyjazd był już mniej atrakcyjny, szczególnie pod względem finansowym. O ile tereny Białostocczyzny słyną z pobożności jej mieszkańców, to niestety – w parze z tą pobożnością idzie często bieda. Zakładamy, że ksiądz Joniec nie pracowałby w białostockiej katedrze, tylko co najwyżej we wsi „Wygwizdów Dolny”.

Trzecie rozwiązanie zakładało już prawdziwą karę, ponieważ wiązało się z utratą – na dłuższy czas – środków utrzymania. Nie wszyscy odczuwają to jednak aż tak bardzo dotkliwie. Wielu „dorobionych” księży lub mających bogate rodziny (tak, jak w przypadku Antoniego) traktuje okres suspensy jak przymusowy urlop. Jest wtedy czas na romanse, przygody, podróże i zwiedzanie świata.

Biskup Nossol dał do zrozumienia Grażynie, że jeśli wybierze wariant trzeci – pozbawi się na długo jakichkolwiek „alimentów”. Wybierając drugie rozwiązanie – w znacznym stopniu je sobie ograniczy. „…Wybór należy do ciebie, drogie dziecko” – skwitował.

Na podjęcie decyzji miała trzy dni. „Luby” nie odstępował jej na krok, dopóki nie upewnił się, którą opcję wybierze. Oczywiście wybrała pierwszą! W jej naturze nie leżało karanie, ale wrodzona pokora i ufność, ciągle wystawiana na ciężkie próby. Nie zrobiła tego bynajmniej tylko ze względów finansowych. Stało się w końcu dla niej jasne, że nigdy nie będzie żoną tego człowieka i tak naprawdę nie chce nią być. Na uwagę zasługuje fakt, iż w toku negocjacji „narzeczony” Joniec nie wspomniał ani jednym słowem o swojej wcześniejszej deklaracji „rozpoczęcia nowego życia” u boku Grażyny. Biskup prawdopodobnie również nie brał tego pod uwagę. Chciał załatwić sprawę w ten sposób, by dziewczyna była „syta” i Kościół „cały”.

Dalsze ustalenia, a raczej wymóg ojca diecezji był taki, że „…ksiądz Antoni jedzie do Niemiec po to, aby móc godnie utrzymywać nieformalną rodzinę…”. Powiedziane to zostało w obecności obojga zainteresowanych, czyli Antka i Grażyny. Na mocy tego układu, miał on również sprzedać swojego 5 – cio letniego dużego Fiata, a pieniądze przekazać jednorazowo dziewczynie. W zamian za to ona – przez dwa lata – miała dać mu spokój, by mógł się spokojnie urządzić w nowych warunkach. Po upływie tego czasu her Antoni powinien zacząć przysyłać twardą walutę. Co do wysokości dalszych kwot – biskup pozostawił tę kwestię do ustalenia pomiędzy „stronami”. Te, a jakże, spotkały się i „ustaliły” na piśmie wysokość alimentów na 150 DM na jedno dziecko, a zatem 300 marek na miesiąc. Taką kwotę ustalono w 1978 roku. Dzisiaj daje to sumę ok. 580 złotych. Nie było mowy o żadnych pieniądzach dla Grażyny, no bo właściwie za co… Oczywiście wszystkie warunki ustalił Joniec; bardzo się przy tym użalał na swój los i „dotkliwe obciążenie”. Kuria w Opolu wyznaczyła podobno jakiegoś księdza w Niemczech, który miał rzekomo pilnować, aby pokrzywdzony „biedula” wywiązywał się należycie z płatności; jednakże nikt nigdy onego księdza nie widział. Sprawa została więc pozostawiona samej sobie. Oznaczało to na przyszłość przejęcie całej inicjatywy przez kapłana, który w dodatku przenosząc się do innego kraju (na mocy ustaleń dwóch biskupów – przekazującego i przyjmującego), wychodził spod jurysdykcji tj. zwierzchności biskupa Nossola. Miało to fatalne skutki dla dalszego życia Grażyny i jej dwójki dzieci, ale ona – ciągle ufna i zastraszona – nie zdawała sobie z tego wówczas sprawy. Joniec ciągle dominował nad nią, jak wielki kapłan nad małą dziewczynką. To on ustalał warunki, a ona miała słuchać i milczeć – od 9 – go roku życia, kiedy została zgwałcona – przede wszystkim milczeć!

Ksiądz Antoni otrzymał dekret, kierujący go do pracy w Niemczech. Miał tam wyjechać po miesiącu, ale nie mówiąc nic nikomu, czmychnął zaraz po rozmowach u biskupa, zatrzymując się u rodziny. Na miejscu w Opolu upoważnił swojego świeckiego kolegę, pana Lodzika, który miał sprzedać mu Fiata, a pieniądze ze sprzedaży dać Grażynie. Fiat został sprzedany za „psie” pieniądze; przynajmniej o takich wiedziała Grażyna… Kolega Jońca spotkał się z dziewczyną, aby wypełnić warunki ugody, ale kiedy przyszło do wypłacania kasy, lojalny Lodzik podsunął jej do podpisania przygotowany wcześniej dokument, w którym Grażyna…zrzekała się ojcostwa księdza Antoniego względem Ewy i Rafałka. Oczywiście nie podpisała się pod tym kłamstwem, które miało na zawsze uwolnić ojca od własnych dzieci. Nie dostała też naturalnie obiecanych pieniędzy. Było to wyjątkowo świńskie zagranie ze strony obu panów. Jasnym stało się teraz, dlaczego Joniec prysnął wcześniej do Raichu. Dziewczyna była załamana – znowu nie miała z czego żyć, a po Antku ani śladu.

Poszła i opowiedziała wszystko w kurii biskupiej. Nie zastała akurat ordynariusza Nossola. Wysłuchał ją, aczkolwiek nie do końca, biskup pomocniczy Adamiuk, który skwitował całą sprawę dwoma zdaniami: „Ja o niczym nie wiem…! DZIEWCZYNO PORADŹ SOBIE SAMA…!” Faryzeusz w piusce dobrze wiedział, gdzie jest Joniec, gdyż sam go tam – wspólnie z Nossolem – wysłał.