Czerwone dywany, Odmierzony krok

Tam, tysiąc metrów pod nami, ludzie starali się żyć. Na tej spustoszonej, zestepowiałej ziemi, pośród ruin i resztek starego świata. Co takiego tkwi w człowieku, że cokolwiek się stanie, zawsze gotów jest zabrać się do uprzątania ruin? Jak te pustynne porosty – kłębki zeschniętego ciernia, którymi wiatr ciska na prawo i lewo przez całe lata, ale niech tylko poczują odrobinę wilgoci, niech na moment dotkną żyźniejszej ziemi, już wypuszczają pędy, chwytają korzonkami grudy podłoża, chłoną z niego życie – i w pośpiechu, póki trwa łagodna, życzliwa pora deszczowa, starają się wypuścić nowe cierniste odrosty, które podejmą ich tułaczy los na wietrze. Z ludźmi tak samo. Dopiero co ustały walki – a już ciągną na tę umęczoną ziemię. Budować tu domy, znajdować kobiety, chronić je, walczyć o życie.

To była ta fala – ta fala, która mnie niosła. Ci prości, zwykli ludzie, gotowi zdać się na moją opiekę, na moją władzę. A ja nie będę ich dusił podatkami, nie będę pasł na ich krzywdzie urzędasów, dworaków, nie będę się starał nachapać i uciekać z nakradzionym dobrem, jak demokratyczni politycy. O nie! Wiedziałem – ta ziemia zakwitnie. Już, wystarczyło ogłosić, że każdy, kto tu osiądzie, będzie wolny, zobowiązany tylko do lojalności i równej dla wszystkich opłaty na wojsko – a ciągnęli zewsząd. Warto było znieść wszystko. Nawet upokorzyć się przed muslimami, nawet ryzykować. Trzeba było się ugiąć, by zwyciężyć.

Ale gdy tak siedziałem na pierwszym fotelu, tuż za przepierzeniem dzielącym kabinę pasażerską od sterówki, gdy wpatrywałem się w ziemię pod sobą, troski pozostały gdzieś daleko, stały się nieważne – wiatr wypełnił skrzydła i niósł, niósł mnie coraz wyżej. Niech tylko minie tych kilka lat, niech odbuduję Tulczyn, fabryki zbrojeniowe i niech zdobędę pieniądze na strategiczne lotnictwo, na systemy szybkiego ostrzegania… Niech obejmę swą władzą Polskę, a tam przecież ludzie tylko o tym marzą, przywitają jak zbawienie – wtedy zobaczą muslimy, co sobie robię z przysiąg i hołdów. Tak, to jeszcze mnóstwo pracy. Stworzyć cały aparat państwa, ustanowić tyle praw, tyle służb… Ale jeśli umiał to analfabeta Karol Wielki, jeśli umieli Chrobry czy Krzywousty – dlaczego nie mógłbym tego umieć ja, gdy oto znowu świat obraca się i odmienia swą postać?

I tak uniesiony ponad ziemię dostrzegłem niebieską nitkę Dniestru, a za nią już zaczynało się moje władztwo, moja ziemia, umęczona suszą, obrócona w step, zgliszcza i perzynę, splugawiona przez bejów, kamandirów, Potapowów, ale wciąż urokliwa, pełna jarów, pól i wzgórz, wciąż śmiejąca się do mnie. A tam, za kolejną błękitną nicią już czekała Chortyca i mój sztab, i zrezygnowany Łarycz, dożywający swych dni na stanowisku, i kobieta, która da mi i tej ziemi następcę. Odetchnąłem głęboko, niesiony wiatrem, niesiony marzeniem, unoszony wciąż wyżej i wyżej, jakby sam Bóg chciał, żebym mógł spojrzeć na tę ziemię z tak wysoka, jak on, i zobaczyć, i raz na zawsze zapisać to sobie w duszy, jak tam, na dole, pośród szarych, malutkich jak mrówki, zabieganych ludzi – jak tam na dole jest straszliwie, niesamowicie, niewiarygodnie wręcz pięknie…

maj 1993