Дэпэш Мод

– Як можна застрэліцца са стрэльбы? – падае голас Сабака. – Там жа ствол доўгі, на сябе не направіш.

– Ну, а калі рыкашэтам? – пытаецца Вася.

– Ну да, – кажу, – ён што – спачатку страляў, а потым кідаўся лавіць кулю, ці што?

– Не, – кажа дзядзя Робэрт. – Ён нагой на курок націснуў.

– У яго ж адной нагі не было, праўда? – пытаюся.

– Дык, правай, – кажа дзядзя. – Ён левай націснуў.

– Ён што – ляўша? – пытае Сабака.

– Сабака, – заклікаем мы яго да сумленьня.

– Уяўляеце? – кажа дзядзя Робэрт. – Яго знайшлі, дык спачатку нават пазнаць не маглі – яму ж паўгалавы зьнесла. Па шкарпэтцы апазналі.

– У вас там, мабыць, шмат аднаногіх паляўнічых? – пытаюся я, але дзядзя Робэрт нават не крыўдуе.

– Дык дзе ён цяпер? – пытаецца Вася.

– У моргу. Пазаўтра пахаваньне.

– Пазаўтра?

– Так, пасьля абеду. Яны яму спрабуюць яшчэ чарапушку сабраць, разумееце?

– А калі не зьбяруць?

– Ня ведаю, спаляць, мабыць. Трэба Сашу знайсьці, каб ён прыехаў. Я ўжо на занятках быў, але яны сказалі, каб я тут шукаў.

– Тут яго няма, – кажа Вася.

– А дзе ён можа быць? – пытаецца дзядзя Робэрт.

– Ну, заставайцеся, – кажу я, – пачакайце.

– Не магу. Мяне дома чакаюць. Сястры трэба з пахаваньнем дапамагчы, потым у морг зьезьдзіць, яны ж яму галаву спрабуюць сабраць, трэба, каб падобна было.

– У іх што, – пытаецца Вася, – шмат варыянтаў?

– Слухайце, хлопцы, – дзядзя Робэрт падымаецца з кейса і падыходзіць да мяне, – знайдзіце яго. Сястра вельмі прасіла, каб ён быў. Яны там ня вельмі ладзілі, але ж яго ўжо няма, разумееце? Гэта ж такое. А час у вас яшчэ ёсьць, да пазаўтра. Знайдзіце. Я вам вось тут прывёз. – Ён адкрывае кейс і дастае адтуль тры пляшкі каньяку.

– Ня трэба, – кажу я.

– Так, сапраўды – ня трэба, – кажа Сабака і забірае каньяк.

– Знайдзіце яго, – гаворыць дзядзя Робэрт і неяк сагнуўшыся і нават не сказаўшы “да пабачэньня”, выходзіць у калідор. Ня ведаю, можа, ён любіў нябожчыка, хто іх разьбярэ, гэтых чырвонаскурых.

Дзядзя Робэрт, – кажу я, – дзядзя Робэрт. Якое дзіўнае імя – Робэрт. Гучыць як назва нейкага часопісу для геяў.

11.15

– Ну, што скажаш?

– Ня ведаю. Стромна.

– Што стромна?

– Ну, гэты дзядзя Робэрт. Кілер нейкі.

– Па-мойму, ён підар.

– Думаеш?

– Дакладна підар. Ты бачыў ягоны кейс?

– Да...

– Што рабіць будзем?

– Ня ведаю.

– Можа, пашукаем Карбюратара?

– Дзе ты яго знойдзеш? На занятках яго няма. Я ня ведаю, дзе яшчэ ён бывае.

– А ў яго акрамя нас знаёмыя ёсьць?

– А я ведаю?

– Да...

– Яшчэ і дзядзя гэты. Підар.

– Дакладна.

– Карбюратар расстроіцца.

– Думаеш?

– Дакладна расстроіцца. Усё-ткі ж бацька.

– Айчым.

– Адзін хуй.

– Карбюратар яго не любіў.

– Ну, усё адно – сям’я. Такія рэчы, ведаеш, яны насамрэч устаўляюць.

– Ды нічога яны не ўстаўляюць, кажу я. – Я, вядома ж, нічога супраць ня маю – там, сям’я, бацькі, усё нармальна, я да гэтага нармальна стаўлюся. Проста гэта насамрэч ня так ужо і важна, як здаецца, гэта такая фішка, што ўсе толькі гавораць – сям’я, сям’я, а напраўду ўсім по хую, зьбіраюцца толькі на пахаваньнях і хаўтурах, і ўсё. Разумееш?

– Ну, не, – кажа Вася. – Я ня згодны. Я сваіх бацькоў люблю.

– Ты іх калі апошні раз бачыў?

– Якая розьніца? – гаворыць Вася. – Мне ня трэба іх бачыць, каб любіць.

– Слухай, – раптам кажа яму Сабака, – а ты можаш уявіць сябе на пахаваньні сваіх бацькоў?

– Ты што – ёбнуўся? – крыўдуе Вася. – Што ты вярзеш?

– Ды так, – кажа Сабака, – нічога. А вось мяне на пахаваньне, мабыць, і не запросяць, ну, у сэнсе, калі яны навернуцца.

– А як ты сабе гэта ўяўляеш? – пытаюся я. – Табе што – трэба сьвяточную тэлеграму дасылаць: «Дарагі Сабака Паўлаў, прыязжай – двума габрэямі стала менш!»?

– Ну, я не пра гэта.

– А пра што?

– Ня ведаю, проста я думаю, калі зь імі нешта здарыцца, усё адно зваляць на мяне, яны прывыклі ўсё валіць на мяне.

– Проста ты – антысэміт, – кажу я.

– Усё адно, – кажа Вася, – тут ты праганяеш. Па-свойму гэта прыкольна.

– Што, – кажу, – хаўтуры?

– Не, ну там бацькі, сям’я. Я вось разграбу тут усё і абавязкова звалю дахаты. У мяне мама ў Чаркасах.

– Разумееш, – кажу я яму, – я напраўду нічога ня маю супраць. Сям’я дык сям’я, мама дык мама. Разумееш, мы некалі з братам, яшчэ калі я ў школу хадзіў, абчысьцілі адзін палац культуры, невялікі такі. Вынеслі апаратуру.

– Навошта?

– Ня ведаю, проста – перла нас, вырашылі што-небудзь абчысьціць. Выцягнулі некалькі ўзмацняльнікаў, прымочкі там розныя, нават частку барабаннай устаноўкі, прыкінь.

– Ну, і што вы з гэтым зрабілі?

– Прадалі. У іншы палац культуры. Там нават не запыталіся, адкуль гэта ў нас, лохі. Мы ў прынцыпе танна прадалі, так што пытацца было бяз понту. Прадалі. А потым пайшлі ў краму і накупілі дыскаў.

– Дыскаў?

– Так. Плойму вінілу, яшчэ чувак, ну, які ўсё гэта прадаваў, меў пад прылаўкам фірмовы «Дэпэш мод», прыкінь, у іх тады толькі выйшаў падвойны лайфовы альбом. «101» называецца. Ну, мы і выкінулі на яго процьму бабак.

– Сур’ёзна?

– Ну. А найпрыкольнейшае ведаеш што?

– Што?

– Гэта было наагул адзінае, што мы з братам купілі РАЗАМ.

11.35

Срань, што рабіць, я б яго і не шукаў. Навошта яму гэта, і нябожчыку – навошта, ён яму і жывому ня надта патрэбны быў, а цяпер – так і наагул, ён цяпер недзе па дарозе ў сваю Валгалу, дыбае скрозь касьмічны змрок на сваей адзінай назе, і толькі анёлы, стоячы ўздоўж дарогі, салютуюць яму, беручы пад казырок і агольваючы абарваныя ў баях верхнія канцавіны, нябожчык бясспрэчна павінен трапіць у рай для інвалідаў, павінен жа там быць нейкі падзел, не запускаюць жа іх усіх праз адну браму, хоць – адкуль мне ведаць. Сапраўды, адкуль мне ведаць, можа акурат худыя і цыбатыя анёлы ў эсэсаўскіх шлемах са шмайсэрамі наперавес зьбіраюць і здаровых, і інвалідаў перад велічэзнай зьзяючай брамай, на якой шрыфтам Родчанкі напісана «Работа робіць вольнай», зьбіраюць усіх разам, хто спрабуе ўцячы – таго проста прыстрэльваюць і адцягваюць у суседнія хмары, нарэшце выходзіць сьвяты Пётра, такі сабе Бураціна зь вялікім залатым ключом, адчыняе браму, і анёлы пачынаюць заганяць туды масоўку, заштурхваюць іх і ўжо там, ува ўнутраным дворыку дзёўбанага раю, дзеляць на калёны і вядуць рознымі дарогамі, кожная зь якіх, у сваю чаргу, назьменна сканчаецца вялікай газавай камэрай.

Так што чувак мае яшчэ двое сутак часу, каб дайсьці да сваёй канцавой і стаць навек у дэпо, здаўшы зброю анёлам і атрымаўшы ад іх вялікі жалезны крыж за гераізм на ўсходнім фронце. Тое, што ён дабравольна вываліў свае мазгі на кухонную падлогу, ні пра што яшчэ ня сьведчыць – бываюць у жыцьці такія моманты, калі найвышэйшай сумленнасьцю і найвялікшым маральным учынкам можа стацца вызваленьне атачэньня ад сваёй прысутнасьці, такія рэчы разумець трэба.

Штопраўда, ёсьць адзін раён, акурат за новым цыркам, ад самай ракі і да самай чыгункі, квадратныя кілямэтры непралазнага прыватнага сэктару, адразу за якім пачынаюцца заводы, так бы мовіць – старыя фабрычныя прыгарады, улетку там наагул нікога не сустрэнеш, куды яны ўсе зьнікаюць, я ня ведаю, але можна гадзінамі лазіць па пяску і друзу і нікога не сустрэць, я ўжо маўчу, што там робіцца ўзімку. Я да чаго вяду – там пражывае наш сябра Чапай, ён жыве ў майстэрні пры заводзе, што вырабляе рыштунак для шахцёраў, у сэнсе не адбойныя малаткі, а там розныя лямпы, ліхтары, ну і так далей – што там можа спатрэбіцца шахцёрам пад настрой, Чапай кажа, што ягоны дзед будаваў гэты завод, так што ў іх гэта нібы традыцыя такая сямейная, тата Чапая збухаўся некалькі гадоў таму і лячыўся недзе ў дурцы, Чапай час ад часу езьдзіў да яго ў адведкі, прывозіў сьвежую бялізну і прэсу, перадваў прывітаньні ад брыгадзіра, такія вось рэчы, яны жылі ў адным з баракаў акурат над рэчкай, але баракі пачалі зносіць, а паколькі Чапай-тата яшчэ ў васьмідзесятых прапіў усе дакумэнты ўключна з накладнымі на дзядулевы георгіеўскія крыжы і ордэны працоўнага чырвонага сьцяга, то перасяляць іх ніхто нікуды, вядома, не зьбіраўся, Чапай-джуніар, як сын палка, пайшоў да дырэктара тады яшчэ нармальнага савецкага завода і папрасіўся ўзяць яго ў цэх, тыпу па бацькоўскай лініі, дынастыя там, і так далей, Чапай на такія рэчы вёўся, думаю, ён ужо і ў дурцы пасьпеў сабе месца забраніраваць, у адной палаце з татам, такая б выйшла палата перадавікоў вытворчасьці, да іх бы прыходзілі на экскурсіі піянерскія дружыны, слухалі б іхныя дэпрэсіўна-маніакальныя ўспаміны і пакідалі б ім на тумбачках пакункі з апельсінамі, печывам і дэнатуратам. Прадстаўнікі моцных прафесій павінны паміраць прыгожа, гэта толькі розная інтэлігенцкая шлаябень можа захлынацца ў памыях і пакутваць ад гемарою, а сапраўдныя мужчыны, якія сьціскаюць у сваіх руках, што там яны сьціскаюць у сваіх руках, вось, якія сьціскаюць у руках рычагі ад асноўных мэханізмаў гэтага жыцьця – яны маюць згараць на вытворчасьці, гераічна падаць на гарачыя падлогі ліцейных цэхаў, абрываючы ўласны працоўны стаж, паміраць ад белай гарачкі і перапою, ад рознага там пабытовага траўматызму, калі белую гарачку можна лічыць пабытовым траўматызмам.