Учебник латинского языка для высших духовных учебных заведений

Claude ōs, apĕrī ocŭlōs.

Deus persōnam homĭnis nōn accĭpit.

Caecus nōn iūdĭcat dē colōre.

Labor fīrmat corpus.

Vulpēs pilum mūtat, nōn mōrēs.

Magnum vectīgal est parsimōnia.

Histōria est lūx vēritātis, magistra vītae, nuntia vetustātis.

Īnfīnīta est velocĭtās tempŏris.

Vitiīs nostrīs nōmen virtūtis[144] impōnĭmus.

Ut homĭnis decus ingenium est, sic ingeniī lūmen ēloquentia.

Mala facinŏra cōnscientiā flagellantur.

Rhētor Cicĕrō Platōnem philosŏphum deum appellābat.

Aliēnīs malīs dēlectārī est voluptās inhumāna.

Mala multī probant, nēmō imprŏbat bona.

Arma membra mīlĭtis esse dīcunt.

Interrogābat Iesus discipŭlōs suōs: “Quem Mē dīcunt esse homĭnēs?”

Oportet Fīlium homĭnis multa patī.

Argūmenta ponderanda, nōn numeranda sunt.

Pacta sunt servanda.

Ferrum, dum candet, cudendum est.

Vestis frīgŏris depellendī causā reperta est.

Commitia cōnsulĭbus creandīs.

Sōcrătēs dīcēbātur adiuvāre Euripĭdum in tragēdiīs scrībendīs.

Servanda ităque est et in corde humilĭtās, et in opĕre disciplīna.

II

Aetās aurea

Fābŭlae, quās multī popŭlī nōbīs trādunt, narrant olim in terrā aetātem auream fuisse. Tum nōn sōlum aestāte, sed etiam hiĕme in agrīs pratīsque flōrēs erant. Nōtum est homĭnum mōrēs fuisse sānctōs. Hominĭbus ignōtae erant hastae, scūta, ferrum et legiōnum sīgna. Nōscendum nōbīs est aetāte illā homĭnēs ignārōs fuisse navigātiōnis et mercātūrae, nōn avĭdōs opum et dīvitiārum, nōn cupĭdōs honōrum et potentiae. Nātūra sōla cūncta solēbat dare hominĭbus sine labōre.

Aenigmatĭca dōna

Darēus, rēx Persārum, in anĭmō habet Scythās sibī subigĕre. Ităque postŭlat ā Scythīs "aquam et terram". Lēgātī Scythārum in castra Darēī veniunt et ūnus ex lēgātīs rēgī dīcit: "Quid nōbīs tēcum est? Nōtum est nōs numquam in tuam terram accessisse. Cūr tū invādis in nostram?" Simulque Darēō dat avem, mūrem, rānam et sagittās. Rēx Darēus dīcit lēgātīs et suīs purpurātīs: "Dōnīs suīs Scythae sē suaque omnia mihī committĕre videntur: aёrem, terram, aquam et arma. Dōnant mihī aёrem, nam avis in aёre est. Dōnant mihī et terram, nam mūs in terrā est. Dōnant mihī et aquam, nam rāna in aquā est. Etiam et arma dant mihī, nam sagittae sunt arma".

Ūnus ex purpurātīs autem sīc explĭcat dōna: "Egō dē dōnīs ita iūdĭcō. Dūcō Scythās nōs omnēs sagittīs suīs necātūrōs esse, nisi ut avēs in aёrem volāmus, nisi ut mūrēs in terrā occultāmur, nisi ut rānae in aquā nōs dēmergĭmus". Tum rēx purpurātō respondet: "Semper tibī mea verba displĭcent. Sed nōn egō tibī oboediō, tū autem mihī". Paulō post tamen Scythae omnēs cōpiās Darēī vīcisse trāduntur. Nōnne purpurātus Gobrias Darēō dīcit: "Tibī ā Scythīs summa perīcŭla immĭnent, nōn Scythīs ā tē".

Словарь

*accēdō, accessī, accessum 3 подходить

*flōs, flōris m цветок

( ops ), op is f сила; помощь, богатство

aenigmatĭcus, a, um загадочный

Gobrias, ădis m Гобрий

p aulō adv . немного

aest ā s , aest ā tis f зной

habe ō, bu ī, b ĭ tum 2 иметь

perīcŭl um , ī n опасность

* aet ā s , aet ā tis f век

hasta, hastae f копьё

prōdō, d ĭ d ī, d ĭtum 3 передавать

ager, agrī m поле

*hiems, hiĕmis f зима

purpurātus, ī m придворный

anĭmus, ī m дух

*homō, homĭnis m человек

quid что

aqua, ae f вода

*honor, honōris m честь

rāna, ae f лягушка

arma, ō rum n вооружение, оружие

ignārus, a, um несведущий

*respondeō, spondī, spōnsum 2 отвечать

aureus, a, um золотой

ignōt us , a, um неизвестный

* r ē x , r ē gis m царь

autem же, но, а

immine ō, –, – 2 угрожать

sagitta , sagittae f стрела

avĭdus, a , um жадный, алчный

inv ā d ō, v ā s ī, v ā sum 3 вторгаться

sānctus, a, um святой

avis, is f птица

ita adv . так, столь

scūtum, ī n щит

*āё r , āĕ ris m воздух

ităque adv . итак, поэтому

Scythae, ā rum m скифы

castra, ō rum n (военный) лагерь

iūdĭcō 1 судить, полагать

semper adv. всегда

committō, m ī s ī, missum 3 пускать вместе, допускать, совершать

s ē committ ĕ re доверяться

*labor, labōris m труд

sīc adv . так

lēgāt us , ī m уполномоченный, посол

* s ī gnum , ī n знак

c ō pia , ā rum f pl . t . войска

*legiō, legiōnis f легион

simul ( atque ) adv . как только

cūnctus, a, um весь

memoria, ae f память

soleō, solĭtus sum 2 иметь обыкновение

cupĭdus, a, um жадный

mercātūra, mercātūrae f торговля

sōlum adv . только

c ū r почему

* m ō s , mōris m обычай, нрав

*sōl us , a, um единственный, одинокий

d ō, ded ī, datum , dare 1 давать

* m ū s , m ū ris m мышь

sub ĭ g ō, ē g ī, ā ctum 3 подчинять

Dar ē us , ī m Дарий

n ātūra, ae f природа

summ us , a, um высший, высочайший,

d ē merg ō, mers ī, mersum 3 погружать

* n ā vig ā ti ō, n ā vig ā ti ō nis f судоходство