Trylogia o Reynevanie – Lux perpetua
Trylogia o Reynevanie – Lux perpetua читать книгу онлайн
Andrzej Sapkowski to bez w?tpienia jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy nurtu fantastycznego. Ka?de jego dzie?o spotyka si? z uznaniem ze strony czytelnik?w i krytyki oraz odnosi sukces komercyjny. Tym samym nic dziwnego, ?e w swojej dziedzinie jest obecnie najlepiej sprzedaj?cym si? polskim autorem. Niedawno ?wiat?o dzienne ujrza?a ostatnia cz??? trylogii, wie?cz?ca cykl o wojnach husyckich, nosz?ca tytu? „Lux perpetua”. Na tom zamykaj?cy przysz?o nam czeka? do?? d?ugo – ponad dwa lata, dlatego te? trudno by?oby zrozumie? do ko?ca niekt?re w?tki utworu bez przypomnienia dw?ch pierwszych cz??ci – „Narrenturmu” i „Bo?ych bojownik?w”. Jednak na pewno warto.
Sapkowski przyzwyczai? nas do literatury wysokich lot?w – ciekawej fabu?y, pe?nej zaskakuj?cych zwrot?w akcji, dobrego, ?ywego j?zyka, interesuj?co zarysowanych postaci oraz zabaw postmodernistycznych. Mieli?my z tym do czynienia w jego dotychczasowych utworach, mamy to w przypadku „Lux perpetua”.
J?zyk, jakim pos?uguje si? Sapkowski, jest znakomity. Niezwyk?a obfito?? epitet?w i por?wna?, b?yskotliwe metafory i nawi?zania, ?wietne dialogi. Mo?e nie a? tak zachwycaj?ce, jak np. w "Narrenturmie", czy sadze o wied?minie Geralcie, ale z pewno?ci? wysokiej pr?by. Do tego pojawiaj? si? w tek?cie liczne ?aci?skie makaronizmy, czy nawet ca?e zdania w obcym j?zyku, co wprowadza czytelnika w klimat epoki. To wszystko sprawia, ?e ksi??k? czyta si? dobrze i niezwykle przyjemnie. Nie jest to jednak lektura tak ?atwa i lekka, ?e po tygodniu nie b?dziemy ju? jej za bardzo pami?ta?. Przeciwnie, jest to utw?r, kt?ry zapada w pami??, a jego lektur? d?ugo si? jeszcze smakuje. To bez w?tpienia zaleta.
Fabu?a ksi??ki, podobnie jak chodzenie po bagnach, wci?ga. Zn?w mamy do czynienia z przygodami Rainmara z Bielawy zwanego Reynevanem, kt?ry uparcie poszukuje swojej ukochanej Jutty Appold?wny. W wysi?kach pomagaj? mu niezawodni Samson Miodek oraz Szarlej. Obaj wyci?gaj? g??wnego bohatera z nie lada tarapat?w i to nie raz. Mn?stwo tu po?cig?w, ucieczek i potyczek, ale tak?e troch? przypadku. Historia opowiadana na kartach dzie?a jest niezwykle zajmuj?ca. Wystarczy si? tylko troszk? wgry??, poczu? smak ?l?ska z XV wieku i ju? czyta si? znakomicie, z dreszczem emocji zapoznaj?c si? z kolejnymi stronicami przyg?d Reynevana.
W tle mamy oczywi?cie wojny husyckie. Tym razem jednak s? to czasy zmierzchu pot?gi Taboru i wreszcie jego sromotnej kl?ski w 1434 roku pod Lipanami, gdzie kwiat husyckich woj?w, wraz z przyw?dcami, zostaje wyr?ni?ty. Mamy wi?c do czynienia z opisami bitew i obl??e?, bezpardonowych walk pe?nych okrucie?stwa. Morduj? obie strony – husyci i katolicy, wiedz?c, ?e to nie przelewki, ?e to ?wi?ta Wojna i tylko zwyci?zca b?dzie zbawiony. ?atwo wi?c wej?? pod miecz – trakty s? pe?ne niebezpiecze?stw. To zdecydowanie utrudnia poszukiwania Reinmarowi z Bielawy, ostatecznie jednak udaje mu si? spotka? swoj? ukochan?. Czy ich po??czenie b?dzie trwa?e? O tym dowiecie si?, kiedy przeczytacie powie??.
Z kart ksi??ki wy?ania si? ogrom pracy, kt?r? w?o?y? autor w uko?czenie powie?ci. Dla ukazania prawdziwego wizerunku ?l?ska czy Czech z pierwszej po?owy XV stulecia, wraz z postaciami, kt?re zamieszkiwa?y wtedy te tereny oraz wydarzeniami, kt?re odcisn??y si? silnym pi?tnem, musia? sp?dzi? wiele dni na studiowaniu starych traktat?w i kronik. Przedstawienie jest niezwykle sugestywne i realistyczne, tym bardziej wi?c godne uwagi. Obok przyjemno?ci, jak? daje z pewno?ci? lektura „Lux perpetua”, czytelnik zyskuje du?o wiedzy historycznej. Niezbyt cz?sto zdarza si? obecnie, by pisarz z jednej strony komponowa? fabu??, kt?r? czyta si? znakomicie, b?d?c jednocze?nie wiernym realiom historycznym i dbaj?c o najmniejsze detale.
Sapkowski nie by?by jednak sob?, gdyby nie si?ga? po sztuczki, okre?lane mianem postmodernistycznych. To, co by?o obecne w sadze o wied?minie i ?wietnie si? tam sprawdza?o, tu r?wnie? si? pojawia, cho? w znacznie mniejszym zakresie. Mimo to, owych zabieg?w jest wed?ug mnie wci?? za du?o. Niepotrzebne s? nawi?zania do kultury popularnej, kt?re Sapkowski gdzieniegdzie wtr?ca. Szczeg?lnie, ?e niekiedy robi to wr?cz obcesowo, co – przynajmniej dla mnie – by?o pewnym zgrzytem w lekturze. Rozumiem, ?e autor lubi bawi? si? tekstem, ja r?wnie? to sobie ceni?, jednak niekt?re utwory nie nadaj? si? do wstawiania szczeg?lnie natr?tnych nawi?za? do wsp??czesno?ci. „Lux perpetua” do w?a?nie takich dzie? nale?y.
„Lux perpetua” jako trzecia, ko?cz?ca cz??? trylogii, jest chyba najs?absza, co nie oznacza, ?e s?aba. Wr?cz przeciwnie – to znakomita ksi??ka, kt?r? mog? poleci? ka?demu. Wydaje mi si? jednak, ?e autor, mimo ogromu pracy, jak? w?o?y? w jej powstanie (co wida? na ka?dym kroku), w?o?y? jej jednak troch? za ma?o. Wystarczy?o jeszcze dwa, mo?e trzy miesi?ce po?l?cze? nad tekstem, by pewne elementy wyostrzy?, udoskonali?. S? teraz dobre lub nawet bardzo dobre, ale mog?yby by? jeszcze lepsze. Odnios?em wra?enie, ?e Sapkowski np. przy "Narrenturmie" postara? si? bardziej, cho? by? mo?e temat, kt?ry wzi?? na swe barki, pod koniec pisania zacz?? go troch? nu?y?. Nie bez znaczenia mog?y te? by? naciski wydawcy, kt?ry chcia? jak najszybciej wypu?ci? na rynek ostatni tom. To tylko pewne w?tpliwo?ci i przypuszczenia, kt?re nie mog? przys?oni? fakt?w. A s? one nast?puj?ce: „Lux perpetua” to ksi??ka, kt?r? polecam ka?demu, bowiem to bardzo dobra pozycja; jedna z najlepszych, jakie pojawi?y si? w polskiej fantastyce w zesz?ym roku. Dla pe?nej przyjemno?ci z lektury, zach?cam do si?gni?cia po wcze?niejsze dwa tomy, za? je?li je pami?tacie, nie pozostaje nic innego jak wzi?? do ?apki wolumin i zag??bi? si? w lekturze. Warto.
Внимание! Книга может содержать контент только для совершеннолетних. Для несовершеннолетних чтение данного контента СТРОГО ЗАПРЕЩЕНО! Если в книге присутствует наличие пропаганды ЛГБТ и другого, запрещенного контента - просьба написать на почту [email protected] для удаления материала
Rozdział dwudziesty trzeci
w którym wszystkiemu przychodzi koniec.
– Od smutku słabnie me oko – użalił się smutnym cytatem Jan Bezdiechovsky z Bezdiechova, najstarszy, najbardziej doświadczony i najbardziej szanowany spośród praskich czarnoksiężników kongregacji apteki „Pod Archaniołem”.
– Słabnie oko, siła i wnętrzności – dodał, nalewając z karafy do kubków. – Zgryzota trawi me życie, a wzdychanie moje lata. Siłę moją zachwiał ucisk i kości moje osłabły. Innymi słowy, Reinmarze, starość, żeby ją zaraza, nie radość. Ale dość o mnie, dość. Opowiadaj, co z tobą. Podobno twoja panna… Prawda to?
– Prawda.
– A nasz przyjaciel Samson…
– Też prawda.
– Żal, żal – reverendissimus doctor uniósł kubek, pociągnął tęgi łyk. – Wielki żal. A ty pod Lipanami, mówią, byłeś… Ludzi tam podobno żywcem w stodołach palono, setki ludzi. Horror, horror. I co teraz, rzeknij? Czemu ninie być?
– To koniec pewnej epoki. Przełom. W Czechach wrze jak w garnku…
– A szumowiny wypływają – odgadł Bezdiechovsky. – Jak zwykle na sam wierzch. A ty? Będziesz dalej walczył?
– Nie. Poniosłem klęskę. We wszystkim. Mam dość.
– Ciekawych czasów przyszło dożyć – westchnął starzec. – Ciekawych. I śmiesznych, i strasznych… Na szczęście niedługo już tego życia…
– Co też wy, mistrzu…
– Niedługo, niedługo. Jedyne, co mnie jeszcze przy życiu trzyma, to wyskok. Wyskokowe napitki.
– Wyskok winny – Bezdiechovsky uniósł kubek – to istny aether , który usuwa z organizmu substancje nieczyste, zgęstłej zaś, skrzepłej i gnuśnej krwi przywraca płynność i żywość. W gorzałce, jak w kwintesencji, zawiera się ekstrakt najwyższej harmonii. Wódka działa tak, jak się nazywa: to woda życia, aqua vitae , płyn życiodajny, który może przedłużyć nasze dni, ba, może nawet śmierć odstraszyć i zgon opóźnić… Ach, co tu gadać! Wypijmy!
– Mistrzu.
– Słucham cię, synu.
– Nie zabawię w Pradze długo, wracam na Śląsk. Mam tam… rachunki do wyrównania. Odwiedziłem was, bo… Mam prośbę. Na tyle nietypową, że nie śmiem z nią ani do Telesmy, ani do Edlingera Brehma… Mogę tylko do was. W nadziei, że zechcecie zrozumieć…
– Wal śmiało. Czego ci potrzeba?
– Trucizny.
– Mam wszystko, o co prosiłeś, mistrzu Janie – bibliotekarz Szczepan z Drahotusz spojrzał na Bezdiechovskiego i Reynevana podejrzliwie, zwalił na stół naręcze ksiąg. – Turba philosophorum , czyli przełożona Mushaf al-gama’a . Sirr al-asrar, Secretum secretorum , w oryginale, jeśli będziecie mieli trudności z arabskim, poproście o pomoc Teggendorfa. Epistola de dosibus tyriacalibus Arnolda Villanovy. I biały kruk: Questiones de tyriaca Guglielma de Corvi. Ciekawość, do czego wam te dwa ostatnie dzieła? Zamierzacie kogoś otruć czy co?
– Oto – Jan Bezdiechovsky z Bezdiechova uniósł flakon z opalizującym zielonkawym płynem – twoja trucizna, Reinmarze.
Reynevan milczał, pobladły. Bezdiechovsky odstawił flakon, podrapał się w posiniały nos.
– Twój obiekt, jak twierdzisz – zaczął – stale przyjmuje płynne złoto, aurum potabile . Tym samym jest absolutnie odporny na wszystkie znane toksyny i trucizny w swej podstawowej formie. Konieczne jest więc zastosowanie compositum , wielostopniowej trucizny kombinowanej.
– Samo aurum potabile nie reaguje z niczym. Wszelakoż założyć należy, że przyjmujący aurum dawkują sobie także inne specyfiki, a to celem zachowania organicznego balansu, równowagi somatycznej i supresji skutków ubocznych. Takimi specyfikami bywają confectiones magnae, confectiones opiatae , niektóre panacea , jak na przykład Hiera , i niektóre athanasia , jak Theriak .
– Nasze compositum , alchemiczne magisterium Edlingera Brehma, ma za menstruum bezsmakową aqua fortis . Wykorzystane simplicia , jeśli cię to zainteresuje, to między innymi zimowit, colchicum autumnale , i wilcze łyko, daphne mezereum . Nic szczególnego i nowego, zimowitem, jak zgadnąć z łacińskiej nazwy, truła już w Kolchidzie Medea. Tym, co w naszym kompozycie jest najbardziej odkrywcze… i najbardziej zabójcze… jest bufotenina. Przetworzony magicznie wyciąg z aktywnych substancji zawartych w wydzielinie gruczołów ropuchy.
Bezdiechovsky sięgnął po karafę, nalał sobie.
– Gdy zaaplikujesz mu truciznę, obiekt po jakimś czasie będzie miał objawy towarzyszące negatywnej reakcji na aurum potabile . Jak zwykle zażyje wówczas panaceum . Z panaceum zareaguje zimowit, powodując biegunkę. Środek przeciw biegunce zareaguje z mezereum , multiplifikując objawy i bardzo podnosząc temperaturę ciała. Obiekt zażyje wówczas Hierę lub Theriak , a z wytworzonym przez to wszystko odczynem gwałtownie zareaguje bufotenina.
– Śmierć nastąpi szybko? Bezboleśnie?
– Wprost przeciwnie.
– To dobrze. Wielkie dzięki, mistrzu.
– Nie dziękuj. – Reverendissimus doctor golnął sobie z kubka. – Jedź i otruj skurwysyna.
Ludzie aż przystawali, odwracali się, gapili z otwartymi z podziwu gębami, szeptali, pokazywali palcami. Było co pokazywać, było co podziwiać. Zdawało się, legenda, baśń i rycerski epos ożyły i zawitały do Wrocławia, na ludną ulicę Zamkową. Środkiem ulicy, w szpalerze rozstępujących się wrocławian, stąpał oto tanecznie przepiękny skarogniady ogier, odziany w śnieżnobiały kropierz i udekorowany wokół szyi girlandą z kwiatów. Na ogierze siedział młody rycerz w czarno-srebrnym wamsie i aksamitnym berecie z piórami. Rycerz wiózł przed sobą na łęku śliczną jak obrazek pannę w białej cotehardie i kwietnym wieńcu na jasnych włosach, bujnych i rozpuszczonych jak u leśnej nimfy. Panna obejmowała rycerza i darzyła go namiętnym i pełnym miłości spojrzeniem, a co jakiś czas nie mniej namiętnym pocałunkiem. Koń stąpał, rytmicznie stukając podkowami, ludzie gapili się w zachwycie. Zdawało się, oto zjechał do Wrocławia ktoś wprost ze strof romansu, ze słów pieśni trubadura, z opowieści barda. Oto, szeptali wrocławianie, spójrzcie, Lohengrin wiezie Elzę z Brabantu, Erek trzyma na łęku Enidę, oto Alkasyn w objęciach swej Nikoletty, oto Floris i Blanchefleur. Oto, patrzcie, Yvain i Pani na Źródlech, oto Garet i Lionessa, oto Walter i Hildegunda, oto sam Parsifal ze swą Condwiramurs.
– Gapią się – Parsifal von Rachenau oderwał usta od ust narzeczonej. – Gapią się na nas bez przerwy…
– Niech się gapią – Ofka von Baruth, wkrótce von Rachenau, poprawiła pozycję na łęku, spojrzała z miłością w oczy narzeczonego. – A ty przyrzekłeś.
Fakt, Parsifal von Rachenau przyrzekł. Obu ojców, Tristrama von Rachenaua i Henryka Barutha, narzeczeni po oficjalnej zaręczynowej ceremonii pozostawili więc piwu i winu, matki zaś, Hrozwitę von Baruth i Berchtę Rachenau, marzeniom o wnukach. A narzeczony Parsifal spełnił obietnicę daną narzeczonej. Że romantycznie przewiezie ją przez cały Wrocław. Od rynku do katedry i z powrotem. Na łęku. Na skarogniadym kastelanie, podarunku od Dzierżki de Wirsing.
Wrocławianie gapili się. Podkowy zahukały o deski i dyle, narzeczeni wjechali na Most Piaskowy. Przechodnie rozstępowali się przed nimi. Ofka nagle westchnęła głośno, wpiła paznokcie w bark Parsifala.
– Co się stało? Ofka?
– Widziałam… – Ofka przełknęła ślinę. – Zdawało mi się, że widziałam… Znajomą…
– Znajomą? Kogo? Może zawrócić?
Ofka znowu przełknęła, przecząco pokręciła głową, rumieniąc się mimowolnie. Lepiej nie, pomyślała. Lepiej nie wracać do dawnych spraw, lepiej wykreślić je, wyrzucić z pamięci. Tamto popołudnie na szczycie Raduni. Lepiej, by ukochany nie wiedział, że to za sprawą białej magii, że to magia ich połączyła, że to czary pokonały przeszkody i sprawiły, że są razem, dziś i na zawsze, bo co Bóg złączy, tego nie rozłączyć.
Ciekawe, pomyślała nagle, czy i im się udało, czy dla nich magia była równie przychylna. Dla Elenczy… I dla Elektry. Elektry, twarz której przed momentem widziałam w tłumie.
– Ledwo się znałyśmy – wyjaśniła, siląc się na obojętność. – Nazywała się Elektra.
– Dziwię się rodzicom – rzekł Parsifal – nadającym dzieciom takie imiona. Nazwiesz to przesądem, ale ja bałbym się, że imię może okazać się prorocze i wpłynąć na los potomka.
– To znaczy?
– Elektra była córką Agamemnona, króla Myken. Uwielbiała ojca; gdy go zamordowano, oszalała z nienawiści i pragnienia zemsty. Zemściła się, ale popadła w obłęd. Nie nadałbym córce takiego imienia.
– Ja też nie. – Ofka przytuliła się do narzeczonego. – Naszą córkę ochrzcimy Beatą.
Dzwon u Panny Marii na Piasku obwieścił sekstę. Reynevan przepychał się przez ciżbę, hołubiąc i chroniąc ukryty za pazuchą flakon z kompozytową trucizną. Był zdecydowany. Wypatrywał okazji. Od dawna wypatrywał okazji.
Ochraniany przez Kuczerę von Hunta i jego ludzi Pomurnik kroczył środkiem Mostu Piaskowego, uniesioną dłonią pozdrawiając cisnących się ku niemu wrocławian. Jego kaftan zdobił gruby złoty łańcuch, symbol władzy. Pomurnik miał władzę. Biskup Konrad scedował nań świeckie namiestnictwo całego Śląska, mianował Oberlandeshauptmannem , zarządcą, starostą i jedynowładcą Wrocławia, wywyższając go ponad miejską radę i ławę. Tak to Birkart Grellenort stał się najpotężniejszym po biskupie człowiekiem na Śląsku. Stał się nim przy powszechnej aprobacie i ku ogólnej radości. Trwała wszak zacięta wojna z husytami, wciąż były w husyckim ręku Niemcza i Otmuchów, wciąż grasowały na Śląsku bandy husyckich maruderów i sprzymierzonych z nimi rycerzy rabusiów. Lud chciał władzy zdecydowanej i silnej, skupionej w jednym silnym ręku. Potrzebny był mąż opatrznościowy, wódz i obrońca. Wrocławianie wierzyli w swego obrońcę, wierzyli, że uchroni ich, obroni, podniesie z ruin, wzbogaci i uszczęśliwi. Wierzyli i patrzyli weń jak w tęczę i w ikonę.