Грот афалiны

А Радж павярнуў ялік да берага, там заходзілі ў ваду дзве велізарныя скалы з ракушачніку. Ускінуў нейлонавы канацік на выступ скалы, прывязаў. Хутка прасунуў рукі ў рамяні акваланга, зашпіліў паясны рэмень, спаласнуў маску вадою, насунуў на вочы і нос. Загубнік у рот, шток у правую руку — кулець спінаю ўніз з кармы…

Праплыў трохі ад берага, спыніўся на трохметровай глыбіні. Трэба агледзецца, прадзьмуць вушы. Мяккае, рассеянае святло нібы разліта ўсюды. Іграюць сонечныя блікі на паверхні, скачуць па пяску «зайчыкі». Усё нібы павялічанае, набліжанае, у каторы раз дзівіцца гэтаму Радж, а звыкнуцца не можа. Ах, мора-акіян, мора-акіян!..

Міма маскі ўніз праплывае ўсякае жывое драбноцце. Значыць, ён сам усплывае наверх — малавата начапіў грузіл… З шумам вырываюцца з пялёсткавага клапана пухіры паветра. Зіхоткія, нібы з жывой ртуці, яны імкліва ляцяць угору і большаюць, большаюць, каб тут жа разбіцца аб паверхню на тысячы дробненькіх. Працягнуў рукі нахільна ўніз, запрацаваў ластамі — глыбей і глыбей, проста ў чараду пярэстых, жоўта-сініх рыб-матылёў, што пырхаюць і кружацца, танцуюць вакол зарослых чырвонымі і фіялетавымі губкамі, жоўтымі, ружовымі і белымі караламі скал. Рыбы расплываюцца трохі лянотна, трохі пужліва, каб тут жа зноў цікаўна павярнуцца назад, паглядзець — а хто ж гэта патрывожыў? Ці трэба ратавацца, шыцца ў зараснікі? Глыбіня больш сямі метраў, цела ўраўнаважылася, нібы трапіў у бязважкасць, але павялічыўся ціск на грудную клетку, дыхаць стала намнога цяжэй. Не дае забыцца, дзе знаходзішся, і холад. Колер вады набывае ўжо сінявата-зялёнае адценне, накладвае свой адбітак на ўсё. Во калонія каралавых паліпаў — як пухнатая падушка ці шапачка грыба.

Густа тырчаць сотні жывых, ужо фіялетавых у рассеяным святле, а не чырвоных кветачак. Не ўтрываў, пагладзіў жывую шчотку, і паліпы, нібы па іх правялі прасам, паўцягвалі ў ячэйкі маленькія цельцы, каб тут жа зноў павысоўваць іх, затрымцець.

Глыбей не будзе спускацца… Зірнуў на компас і павярнуў уздоўж берага. Праплыве вось так на паўночны захад метраў сто, потым паварот на сто восемдзесят градусаў — і яшчэ раз, ужо бліжэй да берага. І хопіць на сёння.

Якое скопішча скал, якія вычварныя формы! І нейкія грыбы, і калоны з наростамі, і спічастыя, падобныя на храмы, збудаванні.

Радж паварочваў то ўправа, то ўлева, то забіраў угору, каб тут жа зноў апусціцца ніжэй. На компас паглядваць не забываў.

Скалы парадзелі, нібы хто накідаў іх уроссып, сталі трапляцца палянкі. Павярнуў бліжэй да берага, праплыў пад нейкім аркападобным збудаваннем, нават зрабіў круг вакол яго. Усё гэта добра, усё цікава, але ж містэру Крафту падавай грот.

Вунь яшчэ нейкі лабірынт скал, глыбіня за дзесяць метраў. Тут намнога цямней — заблудзіцца можна. А колькі ўсякіх рыб! І пярэстых, і паласатых, і ў кропачкі, з вялізнымі фальшывымі вачыма, намаляванымі на хвасце. Азірнуўся туды-сюды — ці не падкрадваецца адкуль акула? Можна было б і тую арку, і гэты хаос рыфаў і скал уключыць у новы маршрут, але ж… Але ж грота няма! А што там, лявей, бліжэй да берага? Нейкія пласты, наплывы прыступкамі, казыркамі, некаторыя з іх прымхліва парэзаны каньёнамі, цямнеюць вырвінамі.

Заглянуў пад адзін казырок, дзе вада больш цямнела. Позірк не ўпёрся ў дно ці ў сцяну, скляпенне чым далей павышалася, забірала ўлева. Расхіліў водарасці… Няўжо знайшоў?! Вочы трохі прызвычаіліся да прыцемку, і ён убачыў на столі і сценах цэлыя калоніі актыній, каралаў, там і сям цямнелі скопішчы мідзій ці вустрыц. Марудна варушылі шматлікімі ножкамі і вусікамі лангусты… Зачапіў незнарок балонам за выступ скалы, скрыгатнуў, і ўроссып кінуліся чырвоныя рыбы-салдаты. Некаторыя — пад Раджа, да выхаду, некаторыя глыбей, дзе штосьці святлела з левага боку. Мо другі выхад? Паплыў асцярожна ўглыб, заўважыўшы, як пусціўся наўцёкі ад яго аграмадны каменны акунь… Так і ёсць, гэта — другі выхад, нават шырэйшы за той, праз які заплыў. Рыбы тут плаваюць смешна, нібы стоячы на хвастах, усе стараюцца трымацца спінамі да светлага, да выхаду.

Штосьці падобнае на грот знайшлося… Але ж тут амаль зусім цёмна, трэба плаваць з электрычнымі ліхтарамі, каб разгледзець усё ўсярэдзіне. Ці захоча містэр Крафт набыць некалькі падводных ліхтароў? Гэта ж не простыя электрычныя ліхтары і, мабыць, каштуюць нямала.

А што гэта за жалезная штуковіна выглядае з-пад лісцяў ламінарый? Радж паторкаў штокам яе, пачуў жалезны скрыгат… Быццам бочка літраў на пяцьдзесят, толькі сплюшчаная з бакоў, донцы авальныя, а не круглыя. Адхіліў лісце больш… З аднаго канца не донца, а надзета моцная накрыўка з гумаваю пракладкаю пад беражком. Вечка трымаецца на заціскачках, яны падобныя на тыя, якія бываюць у каністрах з бензінам. Да боку прыгнуты паўабручык ручкі. Пэўна, такая ручка ёсць і з ніжняга боку. Хацеў ужо брацца за ручку, каб скрануць кантэйнер з месца — цяжкі ці не? Бразгоча што-небудзь у ім ці насыпана-наліта чаго? Але падсвядома адхапіў руку, нібы апёкся. Патузаў штокам лісце, прыкрыў знаходку, як і была.

Бр-р, ці гэта холад даймае, ці падступае да сэрца страх? Падалося, што хтосьці сочыць за ім, патыліцу нібы хто свідруе з глыбіні грота… Не ўцерпеў, азірнуўся — не, нікога. Паплыў з грота зусім. Зрабіў круг: паглядзеў на ўваход з боку мора: кантэйнера адтуль не ўбачыў.

Што рабіць са знаходкай? Што можа быць у кантэйнеры?

«А калі ў ім крадзенае, нарабаванае ці кантрабанда якая, наркотыкі? Мо трэба хутчэй паліцыі заявіць?»

Радж вынырнуў на паверхню, агледзеўся. Прыкмеціць трэба на ўсякі выпадак арыенціры… Ага, канчаецца фасад гатэля «Сэльют», тры пальмы тырчаць сярод спусцістых галін казуарынаў, за імі найтклаб «Кракен». А дзе ж тыя скалы з ялікам? Ого, далекавата заплыў… А сонца? Зусім нізка сонца…

«Што рабіць? Што прыдумаць? А мо забыць пра ўсё? Быццам нічога не бачыў, нічога не ведаю? Далей ад граху…»

І адчуў, што проста так пакінуць сваю незвычайную знаходку не зможа. Нырнуў зноў, заглыбіўся… Праплыў спачатку ў бок яліка, мо знойдзецца па дарозе другі грот. Але злавіў сябе на тым, што нічога не заўважае пад вадою, усё стала нецікавым. У галаве адно — таямнічы кантэйнер.

Павярнуў да грота…

«Хоць патузаю добра, калі нельга заглянуць у кантэйнер». Раджа і цягнула да грота, і трывожыла адчуванне невядомай небяспекі.

Як паблякла ўсё пад вадою, сшарэла!.. Праменні сонца ўжо амаль не прабіваюцца ў глыбіню, а слізгацяць і адбіваюцца ад вады. Хутка зусім сцямнее, а ён так далёка ад дэльфінарыя…

Абагнуў апошнюю скалу каля грота і… ледзь паспеў падагнуць ногі, затармазіць, моцна запрацаваўшы ластамі. Двое незнаёмцаў у чорных гідракасцюмах са шлемамі з жоўтымі аквалангамі падымалі за ручкі той самы кантэйнер. Адзін трымаў свабоднаю рукою вялізны электраліхтар, другі — падводнае ружжо. Незнаёмцы ўжо моцна працавалі ластамі, каб набраць хуткасць. І тут адзін азірнуўся і зрэагаваў на Раджа імгненна: ускінуў ружжо, цёўкнуў гарпун, рассякаючы ваду. Радж ускінуў рукі, куляючыся на спіну, але закрыцца не паспеў: страла дзёўбнула пад левую сківіцу. Цэліў, гад, у шыю, але ўдар прыйшоўся трохі нахільна. Радж з гарачкі моцна тузануў гарпун. Вырваў лёгка, але выпаў з рота і загубнік. Захапіў, удыхнуў знячэўку вады… Задыхаючыся, кінуўся ўгору, да паверхні — каб не ўтапіцца і не прывабіць акул. Кроў яны чуюць за мілю…

3

…Абрыдла гэтая дошка-вясло… Але Радж стараўся грэбці роўна і мерна, з нейкай нават зацятасцю. Рай набліжаўся, відаць было ўжо не толькі зарыва, але і асобныя агні. Сям-там свяціліся яшчэ вокны ў гатэлях і пансіянатах. Самыя цёмныя кварталы былі ў сёмым і восьмым сектарах. А вунь тое сузор'е агнёў — «Кракен», начны клуб. Каб гэта было не так позна, а гадзін у дванаццаць ночы, то ўбачыў бы над ім рознакаляровыя сполахі. А так ужо вакханалія агнёў і падсветак атухла, сціх музычны шал, прадстаўленне даўно закончылася. Не дрыгаюць ножкамі стандартныя, нібы вытачаныя на адным станку, амаль голыя гёрлз… Раджу не даводзілася яшчэ там бываць, чуў толькі краем вуха, як адзін турыст-амерыканец расказваў другому, аблізваючыся, і ўсё паўтараў: «Фэнтэсцік! Фэнтэсцік! Мудрэй, чым некалі ў Гаване!», а другі слухаў, развесіўшы вушы, і ледзь сліну не пускаў.